25محرّمات آن براى مردم مىگويد. وى همچنين بخشى از احكام و مناسك حج را كه در عرفه تا منا برعهدۀ حجاج است، در همين جا نقل مىكند. در حالى كه شهيد همانگونه كه پيشتر يادآور شديم، نيازى به تكرار احكام و مناسك كه پيش از اين بحث مشروحاً در كتاب الحج بيان كرده، ندارد.
خطبۀ سوم، ظهر روز دهم در منا
ماوردى محتواى اين خطبه را بيان باقيماندۀ احكام و مناسك حج مىداند. به گفتۀ وى اميرالحاج اگر فقيه است مىتواند به استفتائات مردم هم پاسخ دهد، در غير اين صورت خود را در معرض پرسش قرار نمىدهد. ماوردى همچنين به بيان آن بخش از احكام و مناسك نيز مىپردازد. شهيد نيز از ايراد اين خطبه كه در ميراث فقه شيعه سابقه دارد، خوددارى كرده است. 1
خطبۀ چهارم، بعد از نماز ظهر روز دوازدهم ذيحجه در منا
در همين خطبه به مردم اعلام مىكند كه شما مخيريد تا پيش از غروب آفتاب، به مكه برويد. در اين صورت بيتوته در منا در روز سيزدهم بر عهدۀ شما نيست، ولى اگر تا غروب آفتاب در منا مانديد بايد امشب را هم بيتوته كرده و فردا بار ديگر جمرات را رمى نماييد. ماوردى همچنين يادآور مىشود كه اميرالحاج مجاز نيست در روز دوازدهم (يوم النفر الأول) به مكه رفته و آن تعداد از حاجيان را كه در منا مىمانند، به حال خود رها سازد. او موظف است تا روز سيزدهم (يوم النفر الثانى) در منا بماند تا اعمال به پايان برسد.
گفتنى است، جز خطبههاى نماز روز عرفه كه دو خطبه است، بقيۀ خطبهها يكى است. شهيد از محتواى اين دو خطبه نيز سخن گفته است؛ در خطبه نخست، چگونگى وقوف و آداب آن و زمان افاضه و بيتوته در مزدلفه بيان مىشود و مردم به دعا و ذكر تشويق مىشوند. سپس استراحت كوتاهى نموده و خطبۀ دوم را بسيار كوتاه ايراد مىكند؛ به طوريكه با فراغت مؤذن از اذان و اقامۀ خطيب نيز از سخنرانى فارغ مىشود. شيخ طوسى با صراحت از ايراد خطبه قبل از اذان سخن گفته است. بديهى است با وجود سابقۀ اين مسأله در روايات و ميراث فقهى شيعه نمىتوان بحث شهيد را در اين مسئله متأثر از ماوردى دانست. 2
3. پيشتازى در انجام مناسك و رعايت ترتيب آنها
ماوردى اينجا مسؤوليتِ والى حج را اينگونه ترسيم كرده است: