6
شماره هشتاد و ششم
فقه حج
عذرهاى موجب جواز استنابه در حج
سيد تقى واردى
1
چكيده:
افراد مكلفى كه زنده هستند و توان و قدرت انجام حج را دارند، بايد خودشان به صورت مباشر مناسك حج را به جا آورند و گرفتن نايب براى آنان جايز نيست. پس اگركسى به نيابت از فرد مكلف زنده حج بگزارد، مجزى از وى نخواهد بود، مگر آن‌كه مكلف به خاطر عارض شدن عذرهايى، قادر به انجام حج به نحو مباشر نباشد.
عذرهايى كه موجب ميشود شخص زنده نتواند حج مباشرى خود را انجام دهد و ناگزير به استنابه شود، سه دسته ا ند: 1. ناتوانى جسمى و فيزيكى؛ مانند بيمارى و پيرى 2. باز نبودن مسير، كه فقها از آن به «عدم تخلية السرب» تعبير كرده ا ند 3. از جهت زمانى و فراهم نشدنِ فرصت براى مقدمات سفر. براى هر يك از آن ها دليل و يا ادله ا ى وجود دارد كه مهمترين آن ها صحيحۀ حلبى است و جملۀ
«أَمْرٌ يَعْذِرُهُ اللهُ فِيهِ» شامل تمام عذرهايى كه مانع انجام حج مباشرى مى گردد، خواهد شد.
كليد واژه ها: حج، عمره، نيابت، استنابه، مباشرت در حج، موانع، اعذار، معذورين.