56ناگزير شد از مطعم بن عدى تقاضاى پناهندگى كند و مدتى تحت حمايت وى قرار گيرد. 1توطئۀ دستهجمعى قريش براى قتل پيامبر (ص) در شب هجرت نيز مشهورتر از آن است كه نيازى به تفصيل بيشتر داشته باشد. بعد از شكست نقشۀ قتل پيامبر و مهاجرت آن حضرت به يثرب و نافرجام ماندن عمليات تعقيب، قريش جايزهاى (صد شتر) براى دستگيرى پيامبر مقرر كرده بودند. 2اكنون در اين مقال برآنيم ضمن اشاره به اقدامات خصمان قريش عليه مسلمانان، به بررسى مسألهاى بپردازيم كه از منظر نگارنده در اتخاذ موضعگيرى نظامى بر ضدّ مشركان مكه مهمترين نقش را داشته است، اما راويان سيره و گزارشگران حوادث صدر اسلام، آن را به گونهاى مسكوت گذاشته و از چشم تاريخ پوشيده نگاه داشتهاند.
موضوع بررسى ما، وضعيتى است كه قرآن كريم از آن با عنوان «صَدٌّ عَنْ. . . وَ الْمَسْجِدِ الْحَرام» 3اشاره مىكند كه عبارت بود از: بستن راه عمره و حج بر مسلمانان؛ اعم از مهاجران و انصار، ايجاد جوّ خوف و وحشت براى زائران اهل مدينه، حتى در ماههاى حرام و نيز سوء استفادۀ قريش از تسلّط خود بر مسجد الحرام و ادعاى ولايت بر بيتِ الهى.
براى بررسى اين موضوع، ابتدا به ديدگاه نخستين مورّخان مسلمان دربارۀ علل جنگ با مشركان مكه خواهيم پرداخت، آنگاه براى بيان علل بنيادين جنگ، ضمن ارائۀ شواهد تاريخى و قرآنى، توضيح خواهيم داد كه قريش بهعنوان بزرگترين كانون تجاوز و تعدّى عليه پيامبر خدا (ص) و مسلمانان، نه تنها سدى بزرگ در راه احياى مسجد الحرام بهعنوان