38بنى‌نضير ريشۀ عرب داشتند و همان است كه اشاره گرديد، آنان از قبيلۀ جذام به شمار مى‌آمدند. 1همچنان‌كه اين عوامل انگيزۀ ورود گروه‌هاى عرب ديگرى بوده است كه به يهوديت درآمدند و در پايان به يثرب هجرت كردند.
به‌نظر مى‌رسد سهل‌انگارى يهود يثرب و سرپيچى آنان از بعضى از احكام و دستورات تلمود 2به همراه آشفتگى و ناآرامى وضعيت در شام، به علّت دستيابى روميان بر آن سرزمين و پراكنده ساختن عبرى‌ها، همه موجب‌گرديد كه سرزمين يثرب مركزى براى جذب يهود گرديده و آنان به بنى‌اسرائيلى‌هايى كه در حجاز سكونت داشتند، پناهنده شوند. 3هجرت‌هاى اخير يهوديان به يثرب، غالباً به صورت هجرت‌هاى محدود و يا به شكل خانوادگى بوده است؛ از اين‌رو، هريك به ديگر قبايل يهودى پناهنده شده و با آنان هم‌مسكن مى‌شدند. از آن‌ها مى‌توان به بنى‌قصيص و بنى‌ناغصه و بنى‌هدل و بنى‌عمرو و بنومعاويه و بنوزعوراء و بنى‌زيد اللات و بنى‌حجر و بنى‌ثعلبه و ساكنين زهره و بنى‌مرايه اشاره نمود. 4اين‌گروه از قبايل عرب، يهودى شده به شمار مى‌آمدند؛ زيرا نام‌هاى آن‌ها عربى بوده است. شايد قبايل يادشده در اصل يهودى بوده‌اند، ليكن تغيير نام و سنت‌هاى آنان با جريانى كه بر بنى‌قينقاع اتفاق افتاده بود، يكى باشد. بنابراين، به اين باور مى‌رسيم كه اين قبايل، ملّيت يهودى داشته‌اند. 5اطلاعاتى كه از يهود مدينه در دست داريم، آن چنان نيست كه ما را به آمار تقريبى آنان برساند، ليكن با اين وضعيت، ما نبايد متونى را كه در اين زمينه وجود دارد و تا حدّى مى‌تواند ما را با آمار تقريبى يهوديان در مدينه آشنا كند، ناديده بگيريم.
در مورد افراد بنى‌قينقاع ملاحظه مى‌كنيم كه افراد بالغ آن‌ها از مردان به حدود هفتصد مى‌رسيده است. 6با توجه به عدم آگاهى ما از تعداد زنان و فرزندان آن‌ها، چنين در نظر مى‌گيريم كه تمامى آن هفتصد نفر ازدواج كرده و به‌طور تقريبى براى هر زن و مرد، دو فرزند در نظر مى‌گيريم. در اين صورت مى‌توان گفت كه تعداد افراد بنى‌قينقاع به حدود دو هزار و هشتصد نفر مى‌رسيده است.
همچنين آگاهى‌هاى ما از بنى‌قريظه در حدّى نيست كه بتوانيم آمار دقيق آنان را روشن سازيم. روايات متعددى وجود دارد كه آنان ششصد يا هفتصد نفر بوده‌اند. 7اغلب در بارۀ آنان گفته شده: تعداد بنى‌قريظه ميان هشتصد تا نهصد نفر بوده است. 8تفاوت ميان گفته‌ها اندك بوده و ميانگين آن هفتصد و پنجاه نفر است چنانكه واقدى نيز تعداد آنان را در اين حد دانسته است. 9طبق قاعدۀ پيشين، براى دستيابى به تعداد زنان و فرزندان آن‌ها، چنين برآورد مى‌كنيم كه افراد بنوقريظه سه‌هزار نفر بوده‌اند.
اما در مورد تعداد مردان بالغ بنى‌نضير، كه يكى از قبايل سه‌گانۀ بزرگ يهود درمدينه به