41«زمانى مى‌رسد كه ثروتمندان امّت من براى تفريح به حج مى‌روند، و مردم عادى براى تجارت، و قاريان آن‌ها براى خودنمايى و كسب عنوان و اعتبار، و فقراى امت من براى تكدّى و گدايى به حج مشرف مى‌شوند» .
سلمان فارسى از شنيدن اين جملات تعجب مى‌كرد، ولى هر جمله‌اى كه سبب تعجّب وى مى‌شد، پيامبر صلى الله عليه و آله مى‌فرمود: «سوگند به خدايى كه جان من در دست اوست، اين حوادث در آينده واقع خواهد شد.» 1امام صادق عليه السلام نيز در اين باره فرمود:
«الْحَجُّ حَجَّانِ، حَجٌّ لِلَّهِ وَ حَجٌّ لِلنَّاسِ، فَمَنْ حَجَّ لِلَّهِ كَانَ ثَوَابُهُ عَلَى اللَّهِ الْجَنَّةَ وَ مَنْ حَجَّ لِلنَّاسِ كَانَ ثَوَابُهُ عَلَى النَّاسِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ» . 2«حج دو گونه است؛ براى خدا و براى مردم، هركه براى خدا حج كند، پاداش او بهشت است و هركه براى مردم به حج رود، در قيامت پاداش خود را بايد از مردم بگيرد. (كنايه از اين‌كه پاداشى نصيب وى نخواهد شد.»
در هر حال، اگر با انجام حج، دنبال ثواب و پاداش الهى و طالب غفران و آمرزش پروردگار كريم هستيم، بايد اخلاص را سرلوحۀ كار خويش قرار دهيم. امام سجّاد عليه السلام در اين‌باره مى‌فرمايد:
«مَنْ حَجَّ يُرِيدُ بِهِ وَجْهَ‌اللَّهِ - عَزَّ وَ جَلَّ - لاَيُرِيدُ بِهِ رِيَاءً وَ لاَ سُمْعَةً غَفَرَ اللَّهُ لَهُ الْبَتَّةَ» . 3«كسى كه در حج، هدفى جز خدا نداشته باشد و در فكر ديدن و شنيدن و ستايش مردم نباشد، حتماً خداوند او را مى‌بخشد.»
شايسته است براى دستيابى به خوى شايستۀ اخلاص، رو به درگاه خدا آوريم و بگوييم:
«اللَّهُمَّ طَهِّرْ قَلْبِي مِنَ الشِّرْكِ، وَ عَمَلِي مِنَ الرِّيَاءِ وَ لِسَانِي مِنَ الْكَذِبِ وَ وَ عَيْنِي مِنَ الْخِيَانَةِ» .
«خدايا! قلبم را از توجه و تكيه بر غير خودت، و عملم را از ريا، و زبانم را از دروغ و چشمم را از نگاه‌هاى ناپاك و خيانت‌بار حفظ فرما!» 4