13بى‌آب، كه سعى هاجر ميان صفا و مروه، براى يافتنِ آب به جايى نرسيد، به اعجاز الهى، مايۀ آبادانى و بركت آن منطقه شد.
آب زمزم فضيلت بسيار دارد و نوشيدن از آن مستحب است.
از حضرت رسول صلى الله عليه و آله روايت است كه:
«مَاءُ زَمْزَمَ دَوَاءٌ مِمَّا شُرِبَ لَهُ» . 1«آب زمزم براى هر دردى كه به خاطر آن نوشيده شود، درمان است.»
پيامبر اعظم صلى الله عليه و آله به اين آب علاقه داشت و از آن مى‌نوشيد و گاهى مى‌فرمود تا براى او سوغات آورند. به نقل ابن شهر آشوب:
«كانَ النّبيُّ يأتي زَمْزَمَ فَيَشرِبُ مِنهٰا شَربَةً» . 2«پيامبر خدا صلى الله عليه و آله سراغ زمزم مى‌رفت و از آب آن مى‌نوشيد.»
در اين حديث روشن نيست كه اين عمل، شيوۀ آن حضرت در پيش از اسلام و قبل از بعثت بوده يا پيش از هجرت و يا به دوران رسالت بر مى‌گردد. اما نقل ديگرى وجود دارد كه اهتمام آن حضرت را به آب زمزم مى‌رساند:
«كَانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله يَسْتَهْدِي مِنْ مَاءِ زَمْزَمَ وَ هُوَ بِالْمَدِينَةِ» . 3«پيامبر خدا صلى الله عليه و آله دورانى كه در مدينه بود، همواره مى‌خواست كه از آب زمزم برايش هديه و سوغات بياورند.»
قربانى
قربانى به درگاه خداوند، نشانۀ تسليم و تعبّد و فداكارى و ايثار است. از اين رو، مستحب است قربانى حاجى چاق، درشت و پرگوشت باشد. تا هم خير بيشترى به مردم برسد و هم گذشت بيشترى از مال، در راه خداوند صورت گيرد.
سيرۀ حضرت رسول آن بود كه قوچى بزرگ، چاق و نر قربانى مى‌كرد. رنگش كبود مايل به سفيدى بود.
ابن عباس نقل مى‌كند كه پيامبر خدا دو گوسفند سفيد قربانى مى‌كرد، پاى خود را هنگام ذبح بر روى آن مى‌گذاشت و مى‌فرمود: «بِسْمِ اللَّهِ مِنْكَ وَ لَكَ، اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنْ مُحَمَّدٍ. . .» . 4و به روايت منقول از عبداللّٰه‌بن سنان:
«پيامبر خدا صلى الله عليه و آله روز عيد قربان دو گوسفند ذبح مى‌كرد؛ يكى از جانب خود، ديگرى به نيابت از هر كس از امتش كه توان قربانى نداشت. امير مؤمنان عليه السلام نيز دو قربانى مى‌كرد؛ يكى از جانب خود و