22پس از آن، همه در مزدلفه جمع مىشدند و شب را در آنجا به دعا و تلبيه به سر مىبردند و از آنجا راهى منا مىشدند. 1ذبح
«ذبح» يا «نحر» از سنتهاى زيبا و شگفت مراسم حج است. در قرآن كريم به اين سنت اشاراتى روشن شده است و دلالت دارد بر اينكه قربانى كردن از امور رايج در ميان مشركان بوده و اسلام نيز آن را تأييد كرده است.
در قرآن، سخن از «هدى» است و هدى حيوانى است كه قربانى مىشود؛ از جمله عادات اين مراسم، بستن گوسفند قربانى بوده كه به آن «قلائد» مىگفتند. 2جَعَلَ اللّٰهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرٰامَ قِيٰاماً لِلنّٰاسِ وَ الشَّهْرَ الْحَرٰامَ وَ الْهَدْيَ وَ الْقَلاٰئِدَ. . . . 3
«خداوند خانۀ كعبه را خانۀ حرام قرار داده براى نگهبانى و نيز ماه حرام را حرمت داد و نيز هدى و قلائد (قربانى نشانه دار و بىنشان) قرار داد. . .» .
علاّمۀ طباطبايى در تفسير اين آيه مىنويسد:
«هدى شتر و گاو و گوسفندى است كه براى قربانى حج مىبرند و قلائد به معناى نعل و امثال آن است كه به گردن شتر قربانى مىبندند تا معلوم باشد حيوان مال حج است و كسى متعرض آن نشود.» 4اين سنت هم آغشته به شرك بوده؛ زيرا آنها قربانىهايشان را نزد بتها و اصنام انجام مىدادند و در هنگام حج به ياد آنها بودند. 5در اين مورد هم قرآن كريم ضمن تأكيد بر مسألۀ ذبح، موارد ناپسند آن را اصلاح كرده است.
وَ الْبُدْنَ جَعَلْنٰاهٰا لَكُمْ مِنْ شَعٰائِرِ اللّٰهِ لَكُمْ فِيهٰا خَيْرٌ فَاذْكُرُوا اسْمَ اللّٰهِ عَلَيْهٰا صَوٰافَّ. . . . 6
شتران فربه را از شعائر حج مقرر كرديم كه در آن قربانى، شما را خير و صلاح است. پس هنگام ذبح آن شتران تا بر پا ايستاده نام خدا را ياد كنيد.»