21از ظهر عرفه براى مردم سخن گفت و خطاب به آنان فرمود: امروز، روز حج اكبر است» . 1ليكن كثرت روايات موجود در مورد اين‌كه روز حج اكبر، روز عيد قربان است، شكى باقى نمى‌گذارد و اكثر قريب به اتفاق مفسّران نيز عيد قربان را به عنوان حج اكبر به رسميت مى‌شناسند؛ از جمله: سيد قطب در تفسير فى ظلال القرآن مى‌نويسد:
«هر چند در تعريف روز حج اكبر و اين‌كه آيا روز عرفه است يا عيد قربان، اختلاف نظر وجود دارد، اما قول درست‌تر آن است كه روز عيد قربان باشد.» 2تفاسير ديگر نيز 3اين قول را صحيح‌تر مى‌دانند. طبرى پس از بررسى اقوال مختلف مى‌گويد:
«برترين و صحيح‌ترين آن‌ها نزد ما، گفتار كسانى است كه مى‌گويند: يوم‌الحجّ الأكبر، روز عيد قربان است؛ زيرا اخبار فراوانى از گروهى از صحابۀ رسول خدا صلى الله عليه و آله روايت شده كه مى‌گويد: على‌بن ابى‌طالب عليه السلام در روز عيد قربان آيات برائت را براى مردم قرائت كرد. علاوه بر آن، روايات متعددى از رسول‌خدا صلى الله عليه و آله ذكر شده است كه روز عيد قربان را به عنوان روز حج اكبر معرفى مى‌كند.» 4پس اين احتمال كه حج اكبر روز عرفه باشد، منتفى است. اين بحث را بدين جهت آورديم كه به اهميت روز عرفه اشارتى كرده باشيم و اين‌كه از مناسك جاهليان، وقوف در عرفات در روز نهم ذى حجه بوده كه از عرفه به سوى مزدلفه مى‌رفتند - مزدلفه جايى است ميان راه عرفه و منا - كه حجاج شب را در آنجا مى‌گذراندند. 5انتقال سريع از عرفه به مزدلفه را «افاضه» يا اجازه مى‌گفتند و كسانى بودند كه پيشاپيش، آنان را هدايت مى‌كردند.
بنا بر قول ابن عباس، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در اين انتقال، مردم را از حركتِ شتابان منع كرد و دستور حركت آرام را صادر فرمود:
«أَيُّهَا النَّاسُ عَلَيْكُمْ بِالسَّكِينَةِ فَإِنَّ الْبِرَّ لَيْسَ بِالْإِعْجٰالِ» . 6
«اى مردم! سفارش مى‌كنم با آرامش حركت كنيد، نيكى در شتاب نيست.»