9كردن دايره در ليل الهى تمام مىشود و مجدداً در آخرالزمان پس از اتمام قوس - ان شاءاللّٰه - از اين افق غربى طلوع مىكند. و آيۀ رَبُّ المَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ المَغْرِبَيْن 1به اين حقيقتِ بيانشده اشاره دارد.
به جهت مشابهت با اين حقايق، اركان بيت به اين صورت مىباشد:
دو ركن شرقى؛ ركنى كه شامل حجرالأسود و قطبِ شمالىِ جهتِ مشرق است و ركن يمانى كه قطبِ جنوبىِ اين جهت مىباشد.
دو ركن غربى؛ ركن شامى كه قطبِ شمالى جهت غرب است و ركن مغربى كه قطب جنوبى اين جهت است.
قوس صعود
ليل الهى
قوس نزول
يوم اللّٰه
هيولى كليه
عقل
طبيعت
نفس
كعبه
ركنى كه شامل حجرالأسود است، محاذى جهتى است كه بين طبيعت و عقل مىباشد (نفس) . به همين خاطر در سمت پايين شرقى واقع شده كه از جهت راست مقابل بيت است و هركدام از ما كه به بيت رو كند، همان جهت حق است.
لذا در احاديث قدسى، در مورد روكردن به كعبه آمده: «و استقبل وجهي يعني الكعبة» و هركدام از ما كه به خانه روكند، از جهت خلق رو كرده و به همينخاطر وارد شده كه: «إنَّ الْحَجَرَ يَمينُ اللّٰهِ في أرضِهِ يُصٰافِحُ بِها خَلْقَهُ» . 2
همان طور كه ركنِ حَجَر در قسمت پايين شرقى واقع شده، لذا هر مخلوقى، از اين نقطه به بيت كه وجهاللّٰه است توجه مىكند. ركن «يمانى» در جهت بين طبيعت و عقل در اين عالم حادث شده، به همين جهت منبع آب زمزم زير ركن يمانى قرار دارد. و اين ركن به سمت اهل عراق است و به همينخاطر به عراقى مشهور است. و اين ناميدن بهجهت غلبۀ قوّۀ عقلى در ايشان مىباشد. (چرا كه عِراق از ريشۀ عِرق و عقل است) و در روايت نيز نقل شده كه:
«لَو كٰانَ الدِّينُ بِالثُّرَيّا لَناوَلَتْهُ رِجٰالٌ مِنْ فٰارس» . 3