48حمزه به تنهايى و مستقلاً در يك قبر دفن گرديد و در دفن او چند نفر شركت نمودند؛ از جمله امير مؤمنان عليه السلام و ابوبكر و عمر و زبير داخل قبر شدند و اين در حالى بود كه رسول خدا صلى الله عليه و آله با حالت تأثر در كنار قبر نشسته بود و بر خاكسپارى او نظارت مى‌فرمود ¹تشكيل مجلس عزا

رسول خدا صلى الله عليه و آله به همراه صحابه، پس از دفن شهدا، با استقبال زنان بيوه و كودكان يتيم وارد مدينه گرديد. در صفحات گذشته به بعضى از جريانات كه به هنگام مراجعت آنان واقع شده است اشاره كرديم ولى شايد جالب‌ترين اين حوادث و حساس‌ترين اين صحنه‌ها كه در مدينه به وقوع پيوست تشكيل مجلس عزا براى حمزه سيد الشهدا باشد.

ابن هشام از ابن اسحاق چنين نقل مى‌كند كه رسول خدا صلى الله عليه و آله از كنار خانه‌هاى قبيلۀ «بنى عبدا الأشهل» و بنى ظفر عبور مى‌كرد، صداى بانوان اين دو قبيله را كه بر شهداى خود مى‌گريستند شنيد به آن حضرت رقّت دست داد و گريست و اشكش جارى گرديد و فرمود: «لٰكِنْ حَمْزَةَ لاٰ بَوٰاكِىَ لَهُ» ؛ «ولى حمزه گريه كننده‌اى ندارد» چون اين سخن پيامبر را به سعدبن معاذ و اُسَيد بن حُضَير نقل كردند، به بانوان اين دو قبيله دستور دادند لباس عزا به تن كنيد و در كنار بيت رسول خدا بر عموى آن بزرگوار گريه و عزادارى كنيد ؛ «اَمَرا نسائَهُم اَن يَتَحزَّمن ثُمّ يذهبنّ فيبكينّ عَلىٰ عَمّ رَسُول اللّٰه صلى الله عليه و آله» . ²

ابن اسحاق اضافه مى كند كه چون صداى گريۀ اين بانوان از كنار مسجد «و مجلس عزا» به گوش رسول خدا رسيد، از منزل خود حركت كرد و به ميان آنها رفت و چنين فرمود: خدا بر شما رحمت كند كه با وجود خويش مرا يارى و مواسات نموديد به خانه‌هاى خود برگرديد و «اِرجعنَ يَرْحَمَكنَّ اللّٰه فَقد آسيتنّ بأنفسكنّ»

واقدى‌متوفاى207 پس‌از نقل همان مطالب مى‌گويد: بر اساس همان مراسم رسم زنان مدينه، تا امروز چنين است كه اگر يكى از عزايزانشان از دنيا برود اول بر حمزه گريه و عزادارى مى‌كند سپس بر عزيز از دست رفتۀ خود «فَهُنَّ اِلَى الْيَوم اِذٰا مٰات الْمَيّت مِن الأنصار بَدَأ النّساء فَبَكَينَ عَلىٰ حَمزة ثُمَّ بَكَينَ عَلىٰ مَيِّتِهِنَّ» ³