76
قرن شانزدهم آمده بودند، و شهرت و توفيقى در هند به دست آوردند، نظام الدين احمد بن محمد معصوم شيرازى مكى مدنى (م 1086 / 76 - 1675) بود كه فعاليت خود را با مديحه‌سرايى در تجليل شريف مكه زيد بن محسن آغاز كرد. وى در سال 1055 / 46 - 1645 به دكن رفت. حاكم گُلْكنده عبدالله قطب شاه، رياست قلمرو خود را به او داد و دخترش را نيز به ازدواج وى درآورد. 1زمانى كه حامى او در سال 1083 / 1672 درگذشت، او تلاش ناموفقى را براى به دست آوردن حكومت گلكنده انجام داد و روزهاى پايانى زندگيش را در زندان گذراند. 2فرزند او، على خان بن معصوم مدنى شيرازى (م 1120 / 1709) شاعر، مورخ و نسب شناس معروف، نويسنده كتاب «سلافة العصر» ، در مدينه متولد شد و در مكه درس خواند. در سال 1068 / 1658 در سن نوزده سالگى، روش پدر را دنبال كرده، به حيدرآباد رفت.
وى براى 48 سال در هند ماند و به نزديك‌ترين وزير اورنگ زيب سلطان مغول شد. 3به طور خلاصه، بايد گفت بر اساس آگاهيهاى اندك در دسترس، چنين به نظر مى‌رسد كه تشيع مدينه به عكس مكه، بيشتر در خاندانهاى محلى بود كه به طور سنتى مناصب عمومى داشتند. دانشمندان شيعى از خارج يا از مكه براى زيارت به مدينه مى‌آمدند و اندكى از آنان در همانجا اقامت مى‌گزيدند. مكه به عنوان مركز اصلى تجمع، تحصيل و مباحثه شيعيان حجاز و غير حجاز بود.
افزودۀ مترجم
به نظر مى‌رسد جداى از سادات، شهر مدينه، از قرون پيشين شيعيان بومى داشته و اين وضعيت تا دورۀ صفوى و پس از آن تا امروز وجود دارد.
زمانى كه در سال 654 در حرم نبوى آتش سوزى شد، از آنجا كه شيعيان در حرم نفوذى داشتند، از سوى يك شاعر سنى گفته شده كه چون دست روافض آنچه را لمس كرده، اين آتش براى از بين بردن آثار لمس آنها بوده است: لم يحترق حرم النبى لحادث
ظريفى شيعى هم در پاسخ گفته بود: لم يحترق حرم النبى لحادث و لكل شىء مبتدع عواقب