22
اسرار و عرفان حج
قادر فاضلى
ظاهر و باطن مناسك حج
وَأَذِّنْ فِي النّاسِ بِالْحَجِّ يَأتُوكَ رِجٰالاً وَعَلىٰ كُلِّ ضٰامِرٍ يَأْتِيْنَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَميقٍ ثُمَّ‌لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْيُوْفُوا نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيْقِ - ( الحجّ 29 - 27) .
«و در ميان مردم انجام مناسك حج را صدازن تا از هر سو مردم پياده و سواره، از راه دور و نزديك به سوى تو آيند.
سپس مناسك حج را به انجام رسانند و به نذرهاى خود وفا كرده و به طواف خانۀ عتيق بپردازند.»
حج از احكام مهمّ عبادى - سياسى اسلام و يكى از فروعات آن است. اين فريضۀ الهى در عين حال خصوصيّاتى دارد كه منحصر به خود بوده و آن را بر ديگر احكام اسلامى، برترى داده است.
حج ضمن اين كه عملى است عبادى، سياسى نيز هست و بلكه نه تنها عبادى - سياسى است كه عملى است اجتماعى - اسلامى بگونه‌اى كه جهان را به خود متوجّه مى‌سازد.
مسلمانان، با مليّتها و رنگها و زبانهاى مختلف از سراسر اين كرۀ خاكى در يك جا جمع شده و همگى يك شعار سر داده و يك هدف را دنبال مى‌كنند.
بنا بر اين، مى‌توان حج را «رستاخيز اسلامى» نام نهاد.
حج، با توجّه به گستردگى ابعاد و