57در حالى كه مردم در سرزمين عرفات هستند او و اهلش خداى متعال را مى‌خوانند» 1.
رسول اكرم - ص - پذيرش سختيها و مشكلات سفر حج و انجام مناسك آن‌را با بيان قرآنى تبيين فرمودند كه:
«و تحمل اثقالكم الى بلد لم تكونوا بالغيه الاّ بِشِقّ الأنفُسِ» . 2
«جز از طريق به زحمت انداختن جان، پا به بلدِ اَمن اِلٰه نهادن و به قربش بار يافتن، ميسور نيست.»
ج: از امور ديگرى كه زبانه‌هاى محبّت و شراره‌هاى عشق به اين «فرار الى الله» را در ژرفاى جان آدمى زنده و مشتاق مى‌دارد. آن است كه بداند مواقف و مكانهايى كه در آن پا مى‌نهد، از جمله شريفترين و مقدّسترين امكنه است كه نمونه‌هاى انسانيّت و ثمرات باغ هستى؛ يعنى انبياء و اولياى الهى در طول تاريخ به ديدۀ احترام به آن نگريسته و خاطره‌هاى ارزنده‌اى براى بشريّت به يادگار نهاده‌اند و يا در كنار آن آرميده‌اند. اساساً جاى جاى اين وادى مقدس در نقطه نقطۀ اين صحراى لم‌يزرع 3كه‌اكنون به‌اين‌صورت درآمده، ازطريق‌فرشتۀ‌وحى؛ جبرئيل امين نشانه‌گذارى شده و انبياى الهى از آدم تا خاتم مأمورند از خط ترسيم شده‌اى كه معلّم حقيقى به وسيلۀ ملك مقرّبش بر صفحه زمين نقش بسته است پيروى كنند تا با گذر از هر موقفى، پله‌اى از نردبان كمال، زير پا قرار گيرد.
د: زنده نگهداشتن اين واقعيّت كه اجر و ثواب اخروى حجِّ مقبول، طبق بيانات مكرر اولياى الهى زايد الوصف و بيرون از حدِّ اندازه‌گيرى است، بدون غفلت از اين معنا كه اين اجر جزيل و پردامنه مناسب و در مقابل مجموعه حج است و براى هر عمل و عبادتى، پاداش همگون مقرّر است.
بديهى است كه اگر سخن از پاداش و جزاى الهى مطرح است هرگز با امور مادى و پاداشهاى دنيايى قابل مقايسه نيست و نمى‌توان تبشير الهى را با