10از آداب ورود به شهر مكه آن است كه، قبل از ورود، از حيث ظاهرى با بدن پاكيزه و پاك وارد شود و از حيث باطنى در جايى كه خانۀ خدا در آنجا واقع است و هر شب و روز مسلمانان در برابر آن پيشانى بر خاك مىزنند، با تواضع و سكينت وارد گردد. تا آنجا كه حجاج پس از رسيدن به سرزمين مكه مىبايست پس از انجام برخى از اعمال مقدماتى، به بيرون از مكه بروند و چند روز در بيابانها و انجام دعا و عبادت، آمادگى حضور و افزودن ميزان انعطاف در بينشها را بيابند.
روشن است كه اين نوع برنامهريزى براى حاجى، به ميزان انگيزۀ او براى دريافت پيامها و نيز جذابيت معانى حج مىافزايد.
3. آثار و حكمتهاى حج
در اينجا نگاهى داريم به برخى از حكمتهاى مناسك حج از بيان امام صادق(ع) :
«... به قلب خويش با كروبيان به گِرد عرش طواف كن،
با مسلمانان به گرد خانۀ كعبه و به قصد فرار از هوا و تبرّى از تمام حول و قوّۀ خويش هروله كن،
و از غفلت و لغزشهايت، با رفتن به منا برون آى و آنچه را كه بر تو روا و حلال نيست و سزاوار آن نيستى تمنا مكن،
و در عرفات به خطاها اعتراف كن،
در مزدلفه پيمان خويش را بر وحدانيت خداوند تجديد نما و به او تقرب بجوى و از او پروا بدار،
و با صعود به جبل الرحمه به روح خويش به ملأ اعلى فراز آى،
و به هنگام قربان كردن، گلوى هوا و آز را ببر،
و به هنگام رمى جمرات، بر شهوات و خساست و دنائت و زشتى (سنگ) پرتاب كن،
و با تراشيدن مويت، عيبهاى آشكار و نهان را ببر،
و با دخول در حرم از پيروى خواست خويش در امان خدا و حمايت و نگهداشت و حفظ او گام نِه و خانۀ كعبه را زيارت كن در حالى كه خداوند آن را بزرگ مىدارى و به جلال و قدرت او آگاهى،
و حجر الاسود را استلام كن بدين معنى كه به قسمت او خشنودى و در برابر عزت او سرافكندهاى،