10كسانى كه به اين سرزمين مى آيند در نظر گرفته شده، ولى خداى مهربان عطايا و هداياى مخصوصى هم دارد كه به ميهمانان خاص خودش مى د هد. فيض الهى در آن سرزمين و در آن زمان، دائمى است و سرازير، ولى بايد ديد ما با چه ظرف و چه ظرفيّتى به آنجا مى ر ويم.

در تفسير شريف مجمع البيان، از امام صادق عليه‌السلام روايت شده كه حضرت فرمودند:

«مَن أتي هذا البيت يريد شيئاً فى الدّنيا و الآخرة، أصابه» ؛ ¹«هركسى به جانب اين خانه مى آيد، ارادۀ دنيا و آخرت داشته باشد، به آن مى رسد.»

اينجا ميهمانى وسيع و گسترده است تا طالبِ چه باشى و چه قدر بخواهى و اراده ا ت چه باشد؟ بركات و ثمرات دنيايى، يا خير و هدايت و بركات اخروى؟ !

مهم اين است كه آن فيض خاص و عنايت ويژه و لطف مخصوص، شامل حال ما شود و به چيزى برسيم كه جز در اين سرزمين در هيچ جاى ديگر نيست و به عطايى دست بيابيم كه جز در اينجا در هيچ جا به دست نمى آيد و حياتى بيابيم كه در آن مردارى نباشد و به روحى برسيم كه در آن مرگ نيست و هدايتى كه بعد از آن، ديگر هيچ ضلالتى دامنگير ما نشود و براى رسيدن به اين همه، بايد ميهمان اين ضيافت بزرگ هم داراى صفاتى باشد كه لايق بدست آوردن اين همه باشد.

شرط قبول و شرط كمال در حج

هر عمل عبادى در اسلام شروطى دارد؛ مثلاً شرط قبول نماز آن است كه بدن و لباس نمازگزار پاك باشد و با وضو و رو به قبله باشد و. . . اين ها شرط قبول است ولى شروطى هم براى كمال ²دارد؛ يعنى اگر مى خواهد انسان را به معراج برساند بايد متّقى باشد و متّقى كسى است كه نفس خودش را از گناه باز مى د ارد؛ چون حضور خدا را در همه جا احساس كرده است و خوف از مقام خداوند دارد، پس نماز اين چنين شخصى با حضور قلب است. اين حضور قلب شرط كمال نماز است؛ زيرا پيوسته نمازگزار را از فحشا و منكر باز مى د ارد و او را به عروج مى رساند.

مرحوم علامۀ طباطبايى در ذيل آيه شريفۀ: وَ الَّذِينَ هُمْ عَلي صَلاتِهِمْ يُحافِظُون (معارج: 34) مى نويسد: منظور از محافظت بر نماز آن است كه انسان صفات كمال نماز را رعايت كند؛ ³يعنى همت مؤمن اين نباشد كه فقط واجب را به جا آورد بلكه بايد سعى كند شرط كمال نماز را كه همان