58چهارمين شخصيكه در دورۀ خلافت مأمون عباسى، توليت فدك را عهدهدار بود، عبيدالله بن عبدالله بن حسن بن جعفر الخطيب بن حسن المثنى بن امام حسن مجتبى (ع) بود.
ابوالحسن عمرى نسابه مىنويسد: «ولاّه المأمون فدكاً وغيرها» . 1
امام فخر رازى نيز در همين باره مىنويسد: «وكان يلي صدقات عليّ و صدقات فاطمة و هي فدك» . 2
ابن طقطقى حسنى با جملۀ: «ولاه المأمون الكوفة 3، ثمّ مكّة، وكان يلي صدقات علي (ع) في عصره وفدك صدقة فاطمة، مات بسرّ من رأى» از او ستايش مىكند. 4
ابوطالب مروزى نيز همين مطلب را تكرار كرد 5و تداوم نسل او را از پنج فرزند او به اسامى ذيل مىداند: 1. ابوالحسن على شاعر اكبر معروف به باغر 2. ابوجعفر محمد ادرع 3. ابوالفضل محمد 4. ابوالعباس محمد 5. ابوسليمان محمد. 6
او يك دختر بهنام صفيه نيز داشته كه برخى براى او فرزندان زيادى قائلند. 7
فخر رازى مادر عبيدالله را، كلثوم دختر على بن عبدالله بن محمد بن عمر اطراف بن امام (ع) مىداند و مىگويد در سامرا وفات يافته است. 8عمرى نسابه برخى از فرزندان عبيدالله را از دختر دايىاش رمله دختر حسين بن على الطيّب علوى عمرى ذكر مىكند. 9
ابن طباطباى نسابه نيز ضمن اشاره به امارت عبيدالله بركوفه از سوى مأمون عباسى مىنويسد:
مادرش كلثوم بنت على بن عبيدالله بن محمد بن عمر الأطرف بن امام على (ع) بوده و بغير از فرزندان فوق الإشاره، نُه پسر ديگر به اسامى، ابوعلى محمد، ابو احمد محمد، ابراهيم، ابوالحسن محمد، ابوالحسين محمد، ابوطالب محمد، على اصغر، يحيى و ابوعبدالله محمد و شش دختر به اسامى، فاطمه، فطيمه، زينب، صفيه، خديجه و كلثوم داشته است. 10
فاسى از زبيربن بكار نقل مىكند كه مأمون عباسى ابتدا عبيدالله را امير كوفه كرده سپس او را به امارت مكه گماشته و مادرش امّ كلثوم دختر على بن عبدالله بن محمد بن عمر الأطرف بوده است. 11
عارف عبدالغنى از قول ابن فهد مكى مىنويسد او يك بار در سال 213ق. و يك بار در سال 215ق. با مردم حجگزارده است. 12
به هر حال عبيدالله علاوه بر توليت فدك، اميرالحاج و امير كوفه و مكه بوده و سرانجام در سامرا وفات يافته است. او سيدى جليل القدر و عظيمالشأن بود. اما دربارۀ تاريخ وفات او منابع اشارهاى نداشتهاند.