10خواهيم پرداخت:
1. سعى، يكى از منازل رحمت الهى
همانا رحمت پروردگار در هر زمان و مكان، بر انسان ها فرود ميآيد و هيچ زمان يا مكانى نيست كه در آنجا رحمت خدا نباشد، اما رحمت پروردگار فرودگاه هايى دارد كه از آنها به «منازل رحمت» ياد ميشود. گرچه رحمت خدا در هر جا و هر زمان وجود دارد، اما در منازل رحمت، بدون حساب فرود ميآيد. كسيكه خواهان رحمت خدا است، بايد آن را در اين منازل بيابد. بندگان آگاه و عارف، منازل رحمت را ميشناسند؛ همانگونه كه مردم بر خانه و فرزند خويش شناخت دارند. چنين بندگانى، منازل رحمت را رصد كرده و در آن به دنبال رحمت الهى هستند.
برخى از منازل زمانى رحمت، عبارتاند از: شب جمعه، شب نيمۀ ماه شعبان، روز عرفه، شب قدر، ماههاى رمضان، رجب و شعبان. دربارۀ ماه رجب روايت شده كه در اين ماه، رحمت خداوند بسيار فرود ميآيد. به همين دليل رجب را «رجب الأَصَبّ» مى نامند.
از منازل مكانى رحمت مى توان به: بيت الله الحرام، مسجد رسول الله، مسجد الأقصى، حرم امام حسين (ع) و ديگر مساجد اشاره كرد.
هميچنن ميتوان «دل شكستگى، گريه و خشوع» را از منازل روحى فرود رحمت الهى نام برد؛ چون اين حالتهاى روحانى، به رحمت خداوند نزديكترند. در اين حالتها، دعاى انسان اجابت مى شود. در متون دينى آمده است: خداوند در دل هاى شكسته جاى دارد. دعا و تقوى نيز از منازل رحمت خدايند.
«سعى» نيز از منازل رحمت است. كسيكه روزى ميخواهد بايد در بازار به سعى و تلاش بپردازد. كسيكه دانش ميخواهد بايد در مدرسه به دنبال آن تلاش كند. كسيكه درمان مى خواهد بايد به سراغ پزشك رود و. . . .
پس اگر انسان براى روزى نكوشد و از خانه بيرون نرود، روزى به دستش نيايد و اگر براى به دست آوردن دانش به مدرسه و دانشگاه نرود، دانش فرا نميگيرد.
مادر اسماعيل ميان درهاى بود بيآب و علف كه در آن، نه آبى يافت ميشد و نه انسانى. اما آنگاه كه ديد جان يگانهاش، اسماعيل در خطر است، براى يافتن آب كوشيد و هفت بار فاصلۀ ميان دو كوه صفا و مروه را درنورديد. در اين راه نه خستگى ديد و نه سستى به خود راه داد. وقتى از سعى و كوشش نوميد نشد، خداوند آب را روزى او گردانيد.
2. روزى نزد خدا است
گرچه كليدِ روزى، سعى و تلاش است، اما روزى دهنده خداست و انسان بايد به اين دو حقيقت آگاه باشد. ممكن است خداوند از بندهاش كوشش بخواهد و روزياش را در غير كوشش قرار دهد تا بندهاش با پيمودن مسير تلاش، تكامل يابد. همچنين ميخواهد اعتماد بندگان به روزى دهندگى خدا از بين نرود و انسانها بدانند كه خداوند روزى دهنده است.
پيامبر خدا (ص) در مكه به مدتى طولانى، اسلام را تبليغ كرد. قريش را به دين خدا فراخواند. خود و يارانش از قريش ناملايمتهاى فراوان تحمل كردند. تا آنجا كه خودش به طائف رفت و اصحاب را به حبشه فرستاد. اما هنگاميكه خداوند اراده كرد اسلام گسترش يابد، گشايش را در يثرب (مدينه) قرار داد. گشايش اين دين نه در مكه بود، نه طائف و نه حبشه، بلكه فتح اوّل در يثرب رخ داد.
هاجر نيز در اين درّۀ خشك براى جستن آب هفت مرتبه سعى كرد؛ از صفا به