81
مثل ما قالوا، أو أفضل. . لقد قرأ القرآن فأحلّ حلاله، وحرّم حرامه. فقيه في الدين، عالم بالسنة» .14
«گفتند: اى اميرمؤمنان، ما مردى خوش اخلاق‌تر و نيك فراگيرتر و خوش مجلس‌تر و پرهيزگارتر از عبدالله بن مسعود نديده‌ايم، على (ع) چنين گفت: خدايا! تو را گواه مى‌گيرم كه من هم آنچه را كه صحابه مى‌گويند، معتقدم، بلكه او را برتر از آنچه مى‌گويند، مى‌دانم. او قرآن را قرائت نمود. حلالش را حلال و حرامش را حرام دانست. او داناى در دين و عالم به سنت است.»
مناعت طبع ابن مسعود
ابن مسعود داراى مناعت طبعى عجيب بود. در زمان خلافت عثمان، بيمار و بسترى شد، كه در همان بيمارى هم از دنيا رفت. خليفه (عثمان) به عيادتش رفت. ديد اندوهگين است. پرسيد: از چه ناراحتى؟ گفت: از گناهانم. خليفه پرسيد: چه ميل دارى تا برآورم؟ گفت: مشتاق رحمت خداوندم. خليفه گفت: اگر موافق باشى، طبيبى بياورم. عبدالله مسعود گفت: طبيب، بيمارم كرده است.
خليفه گفت: اگر مايل باشى، دستور دهم عطايى از بيت المال برايت بياورند؟
عبدالله گفت: آن زمان كه نيازمند بودم عطا و بخشش به من دريغ مى كردى و حتى حقوق مرا از بيت المال قطع كردى، ولى اكنون كه نيازى ندارم مى خواهى به من، مال عطا كنى؟
گفت: اگر تو را به مال و ثروت نيازى نيست «عطاهاى من براى دخترانت مى ماند و بعد از مرگ تو محتاج نمى شوند.
در پاسخ گفت: دخترانم را نيز به عطاهاى تو نيازى نيست؛ زيرا به آنان سفارش كرده ام كه هر شب، سورۀ واقعه را بخوانند. چون از پيامبرخدا (ص) شنيدم كه فرمود: اگر كسى هر شب، سورۀ واقعه را بخواند، فقر و بى چيزى به او روى نمى آورد و محتاج مردم نمى شود.
عبد الله بن مسعود داراى اخلاص و حكمتى وافر بود و از محضر پيامبر (ص) حكمت را فرا گرفته است. همواره داراى اجتهاد بوده و حتى در بستر مرض از اجتهاد و فهم و درك حقايق دينى غفلت نداشته است. عاش سعيداً ومات سعيداً.
پاسخ به دعوت الهى
او پس از پيامبر تا سال 32 هجرت، به حيات پرافتخار خويش دامه داد. در كنار على (ع) زندگى كرد و به سيرۀ آن حضرت با خلفا همكارى نمود تا جايى كه بر دينش آفتى نرسد.
«مات بالمدينة سنة 32 من الهجرة النبويّة ودفن بالبقيع و كان عمره حين مات بضع وستين سنة.»15
در مدينه، به سال 32 هجرت از دنيا رفت و در بقيع مدفون گرديد وعمر شريفش هنگام مرگ شصت و چند سال داشت.
9. اسامة بن زيد
اسامۀ بن زيد بن حارثۀ‌بن شراحيل كلبى، كنيه‌اش ابو محمد و از فرزندان اسلام است كه جاهليت را درك نكرد. اسامۀ بن زيد، خادم پيامبرگرامى اسلام است. او كسى است كه پيامبر را برگزيد و از طريقه و سيرۀ پيامبر تبعيت كرد. داراى صفات كريم و خصال برجسته بود. به رغم كمى سن و جوانى‌اش، فردى مؤمن و در ايمان خود محكم و استوار بود.
اشتياق پيامبر به اسامه