11* وَ إِذْ قٰالَ إِبْرٰاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هٰذٰا بَلَداً آمِناً وَ ارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرٰاتِ. . . . 1
«به ياد آور زمانى را كه كعبه را خانۀ امن و مرجع دينى گردانديم و امر شد كه مقام ابراهيم را جايگاه پرستش خدا قرار بدهد و پيمان گرفتم از ابراهيم و فرزندش اسماعيل كه حرم خدا را از لوث بت بپردازيد و از هر پليدى پاكيزه داريد، براى آنكه اهل ايمان به طواف و اعتكاف در حرم بيايند و در آن نماز و طاعت خدا به جاى آورند و چون ابراهيم عرض كرد: پروردگارا! اين شهر را جاى امن گردان و روزى اهلش را فراوان گردان.»
منظور اين است كه دعاى ابراهيم را در مورد اينكه «اين شهر را بلد امن گردان» ، اجابت كرديم.
«بلد امين» محلّى است كه اهل آن در امنيت به سر برند. از ابن عباس در معناى آيه چنين آمده است كه: محلّ امن، محلّى است كه پرندهاى صيد نمىگردد و درختش قطع نمىشود.
از حضرت امام صادق عليه السلام روايت شده است:
«كسى كه داخل حرم امن گشته، به آنجا پناهنده شود، تا زمانى كه خارج شود در امان است و نيز پرنده تا زمانى كه آنجاست اذيت و آزار نمىشود و از پيامبر صلى الله عليه و آله در روز فتح مكه نقل شده كه فرمودند: خداوند مكه را حرم قرار داده از روزى كه آسمانها و زمين را خلق كرده تا روزى كه قيامت بهپاگردد، اين حرمت به قدرت خود باقى است و حرمت آن با دعاى حضرت ابراهيم عليه السلام مؤكد شده است.» 2أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنّٰا جَعَلْنٰا حَرَماً آمِناً وَ يُتَخَطَّفُ النّٰاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ. . .» . 3
«آيا كافران (اهل مكه) نديدند كه آن شهر را حرم و امان قرار داديم، در صورتى كه از اطرافشان مردم ضعيف را به قتل و غارت مىربايند.»
منظور از «حرم امن» مكه و پيرامون آن است كه خداوند آن را به دعاى ابراهيم عليه السلام مأنوس خلق گردانيد. كلمۀ «تخطّف» ، دزديدن و قاپيدن چيزى است، چون كار آن روزِ عرب، غارت و چپاول بوده و همواره قبايل به يكديگر حمله مىكردند. لكن با همه اين