54همان اعمال پيشگفته را انجام مى‌دهد.
همچنين مى‌تواند به نيابت از افرادى كه حج بر آنان واجب بوده و انجام نداده‌اند، به حج مشرّف شود.
زائران خانۀ خدا در هر سفر، بيشتر كسانى هستند كه براى انجام «حجّ تمتع» عازم مى‌شوند.
زائران، پيش يا پس از اعمال حج، مدينه را هم زيارت مى‌كنند. اين زيارت گرچه واجب نيست و ربطى به اعمال حج ندارد، اما تقريباً در هيچ موردى ترك نمى‌شود.
گفتنى است در اعمال حج، هيچ تفاوتى ميان مذاهب اسلامى وجود ندارد و به جز در برخى از احكام فرعى، تمام مذاهب اسلامى به طور مشترك و در زمان تعيين شده، اين اعمال را برگزار مى‌كنند.
به همين دليل، انجام اين فريضه براى ايرانيان نيز كه از همان قرون نخست ظهور اسلام، آن را پذيرفتند، امرى رايج بوده و انجام اين سفر در فرهنگ دينى آنان، به‌طور طبيعى نهادينه شده است.
روزگارى كه ايرانيان بر مذهب سنت بودند و زمانى كه به مذهب تشيّع در آمدند و در همۀ ادوار، براى انجام اين فريضه، راه طولانى اين سفر را طى كرده و اعمال حج را انجام مى‌داده‌اند.
درست است كه سفر حج، سفرى شيرين و پرجاذبه بوده و هست، ليكن با اين حال، به دليل دشوارى‌هاى فراوانش، پر ماجرا و خاطره‌ساز بوده و خاطرات تلخ و شيرينش، براى همۀ نسل ها جالب توجه و خواندنى است. در هر زمان، نسل جديدى كه اراده و عزمِ سفر حج داشت، نيازمند تجربه‌هاى پيشينيان و پيرمردان بود و از اين جهت، نوعى حافظۀ تاريخى مداوم از اين سفر، در ذهنيّت جامعۀ اسلامى پايدار مانده است.
دشوارى‌هاى سفر حج، بيشتر در طى مسير سفر بوده است. اين مشكلات، افزون بر مشكلات طبيعى و جغرافيايى، ناشى از آزار و اذيت ساكنان اعرابى مسير بوده است. به علاوه، رويارويى زائران عجم شيعه با حجاج سنّى و ساكنان عرب آن نواحى هم دشوارى‌هايى را پديد مى‌آورده است. اين دشوارى‌ها، گاه چنان تصوير سختى از اين سفر به دست مى‌داد كه به‌طور عادى، به ويژه در برخى سال ها ودوره‌ها، انجام آن كارى معقول نمى‌نمود.
در برابر، شيرينىِ انجام فريضۀ حج و حضور در مسجدالحرام و مسجدالنبى