20وقيل: إنّما سُمّيت ببكّة لأنّها تبكّ أعناقَ الجبابرة. 1ابن قتيبه، نوشته است: 2به نقل از لسان العرب: «بكّة و مكّة شيء واحد والباء تبديل من الميم. يقال: سَمَّد رأسه وسبّده: اذا استأصله وشرّ لازم ولازب» .
منظور اين است كه باء به ميم بدل مى‌شود.
ابن قتيبه سرانجام در تفاوت اين دو كلمه گفته است:
و يقال: بكّة: موضع المسجد. ومكّة: البلد حوله.
مباركاً: در آيه حال است و تقدير آن چنين است: «استقرّ ببكّة مُباركاً» 3و ممكن است بگوييم تقدير آن: «وضع مباركاً» است. 4«مباركاً» يعنى ذابركةٍ وأصل البركة: النموّ والزيادة.
تعبير مبارك بودن در مورد چيزهايى است كه خير آن هميشگى است. قرآن چون منشأ و مبدأ خير است، در چند مورد از آن به مبارك ياد شده، بيت اللّٰه هم به مبارك توصيف شده؛ زيرا كثير الخير والبركه است. 5و به قول خازن: «قيل هو اوّل بيت خصّ بالبركة زيادة الخير» . 6فاضل مقداد در بحث از آيۀ مورد بحث (96 آل‌عمران) نوشته است: 7لام در «للّذى» لام تأكيد است در خبرِ انّ.
مُباركاً حال است. عامل در آن فعلِ «وضع» است و يا فعل «استقرّ» .
و نيز گفته شده كه «مكّه» : البلد كلّه و بكّة: موضع المسجد.
در پاورقى «كنز العرفان» ، ص258، جلد يكم نوشته شده است:
گفته‌اند: مكّه 17 اسم دارد. ماوردى در كتاب «احكام السلطانيّه» در باب چهاردهم صفحۀ 157 نوشته است: دو كلمۀ: مكّه و بكّه مورد اختلاف است:
برخى معتقدند: مكّه و بكّه دو كلمه هستند و مسمّاى آنها يكى است با توجّه به اين كه در زبان عربى به علّت قرب مخرج، ميم به باء تبديل مى‌شود و بعضى هم اعقتاد دارند كه اين دو، دو كلمه هستند و دو مسمّى دارند؛ يعنى مكّه اسم تمام شهر است و بكّه اسم بيت اللّٰه.
نويسندۀ كتاب «مسالك الافهام» در بحث از آيۀ مزبور، ضمن تأييد مطالبِ ديگر مفسّران، نوشته است: 8وقيل انّ بكّه، موضع المسجد. و مكّة: الحرم كلّه و يدخل فيه البيوت و هو المروىّ عن امام الصادق عليه السلام.