24و پيرامونش بلندتر مىنموده و نزديك محل و نقطۀ ديدار آنها بود. اسماعيل به پدر عرض كرد: امر خداوندگار كارسازِ خود را اجرا كن و من نيز با تو در اين كار بزرگ به هميارى برمىخيزم. ابراهيم بناى خانۀ خدا را در عهده داشت و اسماعيل سنگ و گل مىآورد و در اختيار او مىنهاد. آنگاه به اسماعيل گفت: سنگ زيبايى را بياور تا آن را بر ركن قرار دهم و اين سنگ نشانهاى براى مردم به عنوان مبدأ طواف آنها باشد. جبرائيل، اسماعيل را به حجرالاسود رهنمون گشت، و او آن را برگرفته و در جاى خود نهادند، و همواره كه بناى كعبه را بالا مىبردند، اين دعا را مىخواندند: «ربّنا تقبّل منّا انّك أنت السميع العليم» 1
وقتى بناى كعبه با بنّايى و معمارى ابراهيم و كارگرى اسماعيل بالا رفت، و ابراهيم سالمند از بالا بردن سنگ احساس ناتوانى مىكرد بر روى سنگى - كه آن را به عنوان «مقام ابراهيم» مىشناسيم - پاى مىنهاد و وقتى ناحيهاى از ديوار به پايان مىرسيد اين سنگ از آن ناحيه به ناحيۀ ديگر جابهجا مىشد؛ و ابراهيم بر روى آن مىايستاد و ديوار آن ناحيه را سنگچين مىكرد. و بدينسان سنگ جابهجا مىگشت تا بناى ديوارهاى اطراف به پايان رسد.
گويند اين سنگ از قديمالأيام پيوسته به ديوار كعبه بود تا زمان عمر بن الخطاب آن را اندكى از بيت جدا كردند و در جايى كه هماكنون قرار دارد نهادند. قرآن كريم اشارتى به بناى كعبه دارد، آنجا كه مىفرمايد:
«واذ جعلنا البيت مثابةً للنّاس وأمناً واتّخذوا من مقام ابراهيم مصلّى وعهدنا الى ابراهيم واسماعيل أن طهّرا بيتى للطّائفين والعاكفين والرّكّع السّجود. واذ قال ابراهيم ربّ اجعل هذا بلداً آمناً وارزق أهله من الثّمرات مَن آمن منهم باللّٰه واليومالآخر قال ومنكفرفأُمتّعه قليلاً ثمّ أضطرُّهُ الى عذاب النّار وبئس المصير.
واذيرفع ابراهيم القواعد من البيت و اسمٰعيل ربّنا تقبّل منّا انّك سميع عليم» 2
«به ياد آور زمانى را كه: خانۀ خود را مركز تجمع مردم و جايگاه امنى قرار داديم و مقام ابراهيم را به عنوان محل اقامۀ نماز انتخاب كنيد. ما ابراهيم و اسماعيل را گفتيم خانۀ مرا براى طوافكنندگان و معتكفان و مقيمان و راكعان و سجدهگزاران، پاكيزه داريد. خاطرنشان مىسازيم آن وقتى را كه ابراهيم گفت: خداوندگارا! اين جايگاه را شهر و سرزمينى برخوردار از امنيت قرار ده و به آن دسته از مردم اين شهر كه به خدا و روز واپسين ايمان دارند از هر بَر و ميوه و ارزاق ارزانى دار. خدا فرمود هركه در اين پايگاه مقدس راه كفر در پيش گيرد، اندكى او را هرچند برخوردار مىسازم اما سرانجام به عذاب آتش دوزخ ناگزيرش كنم، عذابى كه بد فرجامى براى