55مقدّمى نيز به تبع آن چنين خواهد بود. بنابراين سفر حج از اين نقطه نظر، واجب مقدّمى است و به خاطر فوق‌العاده بودن فريضه عاليه حج از اعتبار والايى برخوردار است. و اين اعتبار حكم مى‌كند، همانطورى كه، هنگام وضو ساختن براى نماز دقّت در انجام صحيح و آداب آن لازم است، در مورد آداب سفر حج و ذكر اوراد و ادعيۀ وارده و نظاير آن نيز كمال دقّت به عمل آيد. و همين ويژگى كه براى سفر حج ذكر شد بيانگر تفاوت جوهرى سفر حج با ساير سفرهاست. و لذا گرچه در كتب حديث پيرامون سفر و آداب آن، روايات و بيانات سودمندى فراهم آمده، ليكن در مورد سفر حج مسأله تفاوت مى‌كند و حتى با سفرهاى مستحبى ديگر؛ مانند زيارت قبر مطهّر رسول‌الله - ص - و ائمّۀ بقيع - عليهم السلام - كه به نوبۀ خود حج اصغر است، بخاطر وجود مناسك مخصوص و كيفيّت انجام آن، نيز اختلاف فراوان دارد. و اين نكته ضمن بيان آداب حج وامتياز آن ازديگر سفرها، از متن و از لابلاى كلمات و نحوۀ اعمال خود آنها در انجام حج استفاده مى‌شود.
امر اوّل \ايجاد شوق و عزم
الف: توجّه بيشتر و تفكر افزونتر پيرامون حقيقت و هدف سفر، خود منشأ شوق و علاقه زايد الوصفى است كه همۀ محبوبها را بى‌رنگ و عشق به اين سفر را پررنگ مى‌سازد؛ زيرا انسان مى‌فهمد به جايگاهى سفر مى‌كند كه مصدر صدورش و مورد ورودش بوده؛ يعنى به سوى وطن اصلى خود حركت مى‌كند آرى لقاء الله موطن اصلى انسانها است. انسان در اين سفر به سمت خانه‌اى گام برمى‌دارد كه منتسب به عزّ قدس ربّ العالمين است.
چشمانش را به جايى مى‌دوزد كه آيت عظماى حق است. به دور خانه‌اى مى‌گردد كه روح معبود در آن تجلّى كرده است. روانۀ مقصدى است كه عتق و حريّت انسان مرهون طواف حول آن است. متوجّه هدفى است كه محل