11مرارت هاى مسافرت و انجام اعمال حج است.
بدين جهت عنوان «پيرى» نمى تواند عنوان مستقلى در كنار «ناتوانى» باشد، بلكه زير مجموعه آن محسوب مى شود وليكن به خاطر كثير الابتلا بودنِ آن، به صورت عنوان مستقل در اين‌جا مطرح گرديد.
4) باز نبودن مسير
باز نبودن مسير - كه در فقه اسلامى به «عدم تخلية السَرب» عنوان مى گردد - ميتواند صورت هاى مختلفى داشته باشد كه در ذيل به برخى از آن‌ها اشاره مى كنيم:
1. نا امنى راه
امنيت از شرط هاى مهم هركارى است. در حج نيز لازم است افراد با خيالى آسوده و با اطمينان خاطر به اين امر مهم اقدام نمايند.
بنا بر اين، اگر راه نا امن باشد و راهزنانى در بين راه به مال، جان و عِرض مسافران تعدى و تجاوز كنند و آنان را مورد اذيت و آزار و يا غارت، اسارت و قتل قرار دهند، چنين موردى مانع محسوب ميگردد. همچنين اگر راه امن باشد ولى خود مكه نا امن باشد و حاكم توانمندى در آنجا حكومت نكند و هرج و مرج، فساد و قتل و غارت حكم فرما باشد و يا اين كه خود حكومت در صدد اذيت و آزار مسافران و مخالفان مذهبى و يا سياسى و يا قومى و فرهنگى خود برآيد و حاجيان ايمنى جانى و مالى نداشته باشند، در چنين مواردى عروضِ مانع تحقق مى يابد.
البته از جهت وسايط نقليه (مانند خطوط ناامن هوايى، زمينى و دريايى) ، اقليمى (مانند طوفان هاى مداوم صحرا و يا سيل هاى بزرگ رودخانه ها و يا طوفان هاى خطرناك دريا براى مسافران دريايى) و جوّى (مانند گرماى زياد و شكنندۀ فصل تابستان، سرماى سوزان و يخبندانى جاده ها و برف و باران شديد و طولانى مدت) را مى توان از ناامنى راه به حساب آورد. به هر روى، لازم است افرادى كه ميخواهند حج بجا آورند، مُخلّى السرب باشند.
احاديث فراوانى بر اين مطلب دلالت دارند كه برخى از آن‌ها را در موارد پيشين اشاره نموديم و يك مورد ديگر را ذيلا نقل مى‌كنيم:
«مُحَمَّدِ بْنِ يحْيَى الْخَثْعَمِىِّ قَالَ: سَأَلَ حَفْصٌ الْكُنَاسِىُّ أَبَا عَبْدِ الله (ع) وَ أَنَا عِنْدَهُ، عَنْ قَوْلِ الله - عَزَّ وَ جَلَّ - وَ للهِ عَلَى النّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا، مَا يعْنِى بِذَلِكَ؟ قَالَ: