79 چگونگى استدلال

روايت داراى دو بخش است: بخش نخست به سؤال على بن جعفر و بخش دوم به عمل امير مؤمنان (ع) اشاره دارد.

در بخش نخست آمده است: عليبن جعفر عُرَيضى از برادرش امام موسيبن جعفر (عليهما السّلام) ميپرسد: در حال احرام هستم، آيا ميتوانم سايهبان درست كنم؟ و امام (ع) بى آنكه سؤال كنند آيا بيمارى يا سالم؟ اجازه دادند و اين دليل برجواز كراهتى استظلال در حال اختيار است.

پاسخ: اولاً سؤال ازتظليل شخص راوى است نه عنوان محرم. على بن جعفر همراه برادرش بوده و امام از حال و روز و بيمارى و ضعف برادرش با خبر بوده و نيازى به سؤال از بيمارى او نميديده است. بنابر اين حكم به جواز استظلال بهجهت خصوصيتى استكه در شخص راوى موجود ميباشد.

ثانياً، لزوم پرداخت كفاره دليل برحرمت استظلال است و با جوازآن سازگار نيست؛ چون معنى ندارد كه هم جايز باشد و هم كفاره بدهد.

ثالثاً، استناد به سيرۀ اميرمؤمنان (ع) در بخش دوم، دليل ديگرى بر حالت اضطرار دارد؛ زيرا درسيره نيز به كفاره اشاره دارد و نحر شتر هم حمل بر افضليت است. شاهد اين مطلب سخن شيخ حرّعاملى در وسائل الشيعه است كه ميفرمايد: جواز تظليل در روايت حمل بر ضروت دارد و نحر شتر افضل است و قربانى گوسفند به عنوان كفاره كفايت ميكند.