68امام خمينى (قدس سره) و فقهاى معاصر؛ مانند آيات عظام: اراكى، اردبيلى، بهجت، خويى، خامنه اى، جوادى آملى، زنجانى، سبحانى، سيستانى، گلپايگانى، صافى، فاضل، مكارم، نورى و وحيد: سايه قرار دادن براى مردان در حال طى منزل جايز نيست، ولى براى زنها و بچه‌ها، جايز است وكفّاره هم ندارد. 1از اين فتاوا - كه به عنوان نمونه بيان شد - استفاده ميشود: استظلال وسايه گرفتن بر سر براى مردها و در حال اختيار و حالت سير و حركت، حرام است.
دلايل
براى قول مشهور، دلايلى چون اجماع و روايات اقامه شده است:
1. اجماع
علاّمۀ حلى در «تذكرة الفقها» و «منتهيالمطلب» وشيخ طوسى در «خلاف» ادعاى اجماع كردهاند.
شيخ طوسى در خلاف، علاوه بر اجماع به احتياط نيز اشاره كرده، ميگويد: دليل ما اجماع فرقه و احتياط است.
علامه حلّى در تذكره آورده است: «عند علمائنا أجمع» . اين مسأله نزد علماى ما اجماعى است.
بررسى دليل اجماع
هرچند مسألۀ حرمت استظلال در روز، مورد اتفاق عالمان شيعه بوده وكسى جز ابن جنيد فتوايى به خلاف نداده است، اما دليل اجماع و احتياط شيخ طوسى قابل بحث و بررسى است.
اولا: جز دو نفر (شيخ طوسى و علامه) كسى ادعاى اجماع نكرده است. حتى صاحب جواهر كه نوعاً به دليل اجماع، آنهم به هر دو قسم؛ محصل و منقول اشاره دارد، در اين مسأله هيچ اشارهاى به اجماع نكرده است.
ثانياً: اجماع مطرح شده، اجماع منقول است كه در حد يك خبر ارزيابى ميشود.