38«. . . محمد بن مسلم گويد: از آن حضرت [امام صادق يا امام باقر (عليهما السّلام)] 1دربارۀ محدودۀ طواف در اطراف خانۀ خدا، محدودهاى كه اگر كسى خارج از آن طواف كند، دور خانه طواف ننموده است، پرسيدم.
حضرت فرمود: مردم در عهد پيامبرخدا (ص) بر گِرد خانه و مقام طواف مى‌كردند و شما امروزه ميان مقام و خانه ميچرخيد. محدودۀ طواف، جايگاه فعلى مقام است، هركس از آن تجاوز كند از طواف كنندگان شمرده نمى‌شود.
محدودۀ طواف در روزگار پيشين و امروزه يكى است: به مقدار فاصلۀ بين مقام و خانه از هر طرف. هركس طواف كند و بيش از فاصلۀ مذكور از خانه دور شود، خانه را طواف ننموده است؛ زيرا پيرامون مسجد [الحرام] طواف كرده، نه پيرامون كعبه و چون در محدودۀ طواف نچرخيده، طوافش درست نيست.»
نكتۀ قابل توجه آنكه، اين روايت در «تهذيب» هم از مرحوم كلينى نقل شده، ولى بين كافى و نقل تهذيب از كافى تفاوت وجود دارد و نقل وسائل از كافى مطابق كافى مطبوع است. در سند كافى و وسائل آمده است: «مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى وَ غَيْرِهِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى. . .» و حال آنكه در سند «تهذيب» به جاى عبارت «وَ غَيْرِهِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى. . .» اينگونه آمده است: «عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسىَ. . .» .
از نظر متن نيز، نقلِ ذكر شده در «كافى» با آنچه در «تهذيب» آمده، يكى است، جز اينكه به جاى عبارت «خَرَجَ عَنْهُ» عبارت «خَرَجَ مِنْهُ» 2آورده است.
سند روايت
استناد به روايت محمد بن مسلم، در لزوم طواف بين بيت و مقام، مبتنى است بر تماميت اين دو مقدمه كه در پى ميآيد:
مقدمه اول: تمام رجال ياد شده در سندكه عبارتاند از: محمد بن يعقوب (الكلينى) ، محمدبن يحيى العطار، 3محمدبن احمد (محمدبن احمدبن يحيى بن عمران الاشعرى القمى ابوجعفر) ، 4محمدبن عيسى (محمدبن عيسى بن عبيد بن يقطين، مولى بنى اسد) ، 5