متن کتاب میقات حج (فارسی) - جلد 78 - صفحه 39

(5 تا 220)

39حريز بن عبد الله (حريز بن عبدالله السجستانى) ، ¹محمد بن مسلم، ²همگى توثيق شده و «ثقه» هستند.

قابل توجه است، بنابر نقل شيخ طوسى از كلينى، دربارۀ عبارت «غَيْرِ وَاحِدٍ» معاملۀ «موثق» مى‌گردد؛ زيرا احتمال اين كه جماعتى از مشايخ محمد بن يحيى - كه از آنها به «غَيْرِ وَاحِدٍ» تعبير مى‌كنند - همگى غير ثقه باشند، عادتاً منتفى است. همچنين «احمدبن محمدبن عيسى» نيز ثقه است. ³فقط اشكال در اين روايت در مورد ياسين الضرير است كه فردى است مجهول ⁴اما با پذيرفتن مبناى مرحوم آيت الله خويى در «تعويض سند» مشكل حل ميشود. ⁵بنابراين مبنا، خبر محمدبن مسلم، بهخاطر ضعف ياسين الضَّرير از اعتبار ساقط نمى‌شود؛ زيرا شيخ طوسى گرچه اين روايت را در تهذيب از طريق «ياسين الضَّرير، عن حَرِيز بن عبدالله، عن محمدبن مسلم» نقل نموده، امّا خود در كتاب فهرست، در مورد حريز بن عبدالله فرموده: به اسانيدش دسترسى داشته است. ⁶مقدمه دوم: اضمار روايت مشكلى براى روايت ايجاد نمى‌كند؛ زيرا «محمد بن مسلم» و همانند او، از غير امام (ع) پرسش نمى‌كنند و اين بزرگان هميشه از امام (ع) روايت نقل مى‌كنند؛ بنابراين، مضمرات آنان حجت است.

نقد سند روايت

نقد مقدمة اول: در سند روايت، «ياسين الضرير» مجهول و ناشناخته است و با وجود چنين شخصى در سندِ روايت، نمى‌توان بر اساس آن فتوا داد.

مرحوم نجاشى، ⁷شيخ طوسي ⁸و علامه مجلسي ⁹وى را توثيق نكردهاند.

بحث «تعويض سند» نيز بحثى است مبنايى و اينگونه نيست كه يك اصل مورد قبول همگان باشد تا بتوان بدان تمسك جست و مشكل حديث را به طور كلى حل كرد.

1) . حريز بن عبد الله السجستانى، ثقه، . . . . له كتب، . . . . ، أخبرنا بجميع كتبه و رواياته الشيخ أبو عبدالله محمد بن محمد بن النعمان المفيد رحمه الله تعالى، عن جعفر بن محمد بن قولويه، . . . . . . ، عن حمّاد عن حريز؛ «الفهرست» ، ص118، باب اول، رقم 249

2) . «مصنفات الشيخ المفيد» ؛ ص9؛ «جوابات اهل الموصل فى العدد و الروية» ، ص25

3) . «جامع الرواة» ، ج1، ص69؛ «معجم رجال الحديث» ، ج2، ص652

4) . مقدس اردبيلى، ياسين ضرير را مجهول مى‌داند (مجمع الفائدة و البرهان، ج7، ص86) ، صاحب مدارك وى را غير موثق مى‌داند (مدارك الاحكام، ج8، ص131) ، محقق سبزوارى نيز وى را مهمل مى‌داند (ذخيرة المعاد، ص628) و مرحوم شهيد صدر تصريح بر مجهول بودن دارد (بحوث فى شرح العروة، شهيد صدر، ضمن مجموعه تأليفات شهيد صدر، دارالمعارف، بيروت) .

5) . «التنقيح فى شرح العروة الوثقى» ، ج3، ص684، مؤسسه آل البيت.

6) . الفهرست، ص118، باب اول، رقم249، مؤسسة نشر الفقاهه 1417ق.

7) . «رجال نجاشى» ، ص453، چاپ مؤسسه نشر اسلامى.

8) . «معجم رجال الحديث» ، ج20، ص11

9) . «مرأة العقول فى شرح أخبار آل الرسول» ، ج18، ص31، دار الكتب الاسلاميه و. «ملاذ الاخيار فى فهم تهذيب الاخبار» ، ج7، ص392

مشخصات کتاب

میقات حج (فارسی)جلد:78نویسنده:جمعی از نویسندگانناشر:[بی نا]محل نشر:تهران - ایران

دریافت فایل ارجاع:

BibTex | Endnote

سایر جلدهای کتاب:

جلد 1جلد 2جلد 3جلد 4جلد 5جلد 6جلد 7جلد 8جلد 9جلد 10جلد 11جلد 12جلد 13جلد 14جلد 15جلد 16جلد 17جلد 18جلد 19جلد 20جلد 21جلد 22جلد 23جلد 24جلد 25جلد 26جلد 27جلد 28جلد 29جلد 30جلد 31جلد 32جلد 33جلد 34جلد 35جلد 36جلد 37جلد 38جلد 39جلد 40جلد 41جلد 42جلد 43جلد 44جلد 45جلد 46جلد 47جلد 48جلد 49جلد 50جلد 51جلد 52جلد 53جلد 54جلد 55جلد 56جلد 57جلد 58جلد 59جلد 60جلد 61جلد 62جلد 63جلد 64جلد 65جلد 66جلد 67جلد 68جلد 69جلد 70جلد 71جلد 72جلد 73جلد 74جلد 75جلد 76جلد 77جلد 78جلد 79جلد 80جلد 81جلد 82جلد 83جلد 84جلد 85جلد 86جلد 87جلد 88جلد 89جلد 90جلد 91جلد 92