56چشمان ملكوتى علوى با ديدن طواف كنندگان خانۀ خدا؛ از فرشتگانى كه بر گرد عرش الهى مى‌چرخند، ياد مى‌آورد و چه زيبا طواف كنندگان را به ساكنان عرش الهى تشبيه مى‌كند!
بشر خاكى وامانده در طبيعت، وقتى در محوطۀ خانۀ خدا (مطاف) قدم مى‌گذارد در واقع از حضيض طبيعت عروج كرده به اوج عرش الهى بار مى‌يابد و همانند فرشتگان بر گرد خانۀ توحيد طواف مى‌كند. به راستى اگر حاجى عمل خود را با معرفت و حضور برگزار كند جانش آن چنان ارتقا مى يابد كه با فرشتگان اطراف عرش الهى همسان مى‌گردد و از خاكدان طبيعت گذر كرده به عرش نورانى حضرت حق تقرّب پيدا مى‌كند.
7. تجارت پر سود و آمرزشگاه الهى
«يُحْرِزُونَ الأَرْبَاحَ فِي مَتْجَرِ عِبَادَتِهِ وَ يَتَبَادَرُونَ عِنْدَهُ مَوْعِدَ مَغْفِرَتِهِ» . 14
«آن‌ها سودهاى فراوانى در اين تجارتخانه عبادت او به دست مى آورند و ميعادگاه آمرزش او نزد آن است.»
دنيا از منظر دين اسلام بازار معاملۀ خدا و بندگان است. قرآن مجيد در چند جا، از آن به عنوان تجارتگاه ياد نموده است.15 يكى از معامله‌هاى سودمند بنده با خدا، انجام فريضۀ عظيم حج است.
امام پرهيزكاران، على (ع) در تشبيه معقول به محسوس، به زيبايى از اين وجهۀ دنيا و حجّ خانۀ خدا، پرده دارى نموده است. به راستى چه تجارتى پرسودتر و گرامى‌تر از عملى كه اگر با آداب و شرايط انجام شود، انسان را از تمام گناهانش پاك مى‌كند، درست همانند روزى كه از مادر متولد مى‌شود.16
8. پرچم برافراشته اسلام
«جَعَلَهُ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى لِلإِسْلاَمِ عَلَماً. . .» . 17
«خداوند متعال اين خانه را پرچمى براى اسلام قرار داد.»
در اين فراز، امير سر افراز اسلام، على (ع) كعبه را پرچم در اهتزاز اسلام معرفى مى‌كند؛ پرچمى كه همه ساله مسلمانان را گردآورده و استقلال و عظمت و عزت آن‌ها را به رخ جهانيان و ساير اديان مى‌كشد. همه ساله حج، روح تازه‌اى در كالبد مسلمانان جهان مى‌دمد و خون تازه‌اى را در عروقشان به جريان مى‌اندازد. مرحوم استاد شهيد مطهرى در اين باره مى‌گويد:
اين خود تعبيرى است دربارۀ كعبه كه به منزلۀ پرچم مقدسى است ولى از سنگ، نه از پارچه؛ مثل يك پرچم، احترام و تقدّس دارد. مثل يك پرچم در ميدان جنگ همه بايد گرد او جمع شوند. مثل يك پرچم تا آن برپاست، لشكر ايستاده و مقاومت مى‌كند و اگر خوابيد، پشت سپاه و اردو مى‌شكند؛ «لاَ يَزَالُ الدِّينُ قَائِماً مَا قَامَتِ الْكَعْبَةُ» .18
برخى از سياستمداران غربى به اين جنبه از عظمت حج به درستى پى برده واعلام خطر كرده‌اند؛ گلادستون، نخست وزير انگلستان، در مجلس عوام آن كشور مى‌گويد: