42ذى الشرى بن طريف بن عتاب بن أبى صعب بن منبه بن سعد بن ثعلبۀ بن سليم بن فهم بن غنم ابن دوس. . . اختلفوا فى اسم أبى هريرۀ واسم أبيه اختلافاً كثيراً لا يحاط به ولا يضبط فى الجاهليۀ والإسلام فقال خليفۀ: ويقال: اسم أبى هريرۀ عبد الله بن عامر ويقال: برير بن عشرقۀ. ويقال: سكين بن دومۀ. وقال أحمد بن زهير سمعت أبى يقول اسم أبى هريرۀ عبد الله ابن عبد شمس ويقال: عامر. . . و يقال: عبد نهم، و يقال: عبد غنم، و يقال: سعيد بن دوس، و يقال: كردوس و. . .» .5
«ابو هريرۀ دوسى، صحابى پيامبر خدا (ص) است و دوس، عُدثان بن عبدالله بن زهران بن كعب بن حارث بن كعب بن مالك بن نصر بن ازد بن غوث است. خليفۀ بن خياط گويد: ابوهريره، همان عمير بن عامر بن عبد ذى الشّرى بن طريف بن عتاب بن ابى صعب بن منبه بن ثعلبۀ بن سليم بن نهم بن دوس است.
مورّخان، در نام ابوهريره و نام پدرش اختلاف كرده و هر يك چيزى نوشته‌اند، به‌طورى كه احاطه و ضبط آن‌ها در دورۀ جاهليت و اسلام نا ممكن است! خليفه همچنين افزوده است: مى‌گويند نامش ابو هريره، عبدالله بن عامر است و گفته‌اند برير بن عشرقه است و سُكَين بن دومه نيز نوشته‌اند. احمدبن زهيرگويد: از پدرم شنيدم كه مى‌گفت: اسم ابو هريره، عبدالله بن عبد شمس است وگفته‌اند: عامر است و عبد نهم نيز نوشته‌اند و برخى هم عبد غنم ناميده‌اند. سعيد بن دوس نام ديگر او است و وى را دوس هم گفته‌اند و. . . .»
ابن عبد البرّ اين اختلاف را به حدّى زياد دانسته كه مى‌گويد: رسيدن به اسم واقعىِ ابو هريره ناممكن است! وى نام‌هاى ابو هريره را به دو بخش تقسيم مى‌كند؛ نام‌هايى كه در جاهليت به آن‌ها خوانده مى‌شد و نام‌هايى كه بعد از مسلمانى بر او نهادند. او با عناوين زير به آن‌ها پرداخته است:
«أمّا فى الجاهليۀ. . .» و «أمّا فى الاسلام. . .»6
ابن عبد البرّ تعدادى از نام‌هاى ابو هريره در دوران جاهليت را ذيل عنوان «اما فى الجاهليه» آورده و برخى از نام‌هاى وى بعد از مسلمان شدنش را هم در عنوان «و اما فى الاسلام» ثبت مى‌كند. او اسم خاصى‌را براى ابوهريره مشخص نمى‌كند وآن‌ها را متعدّد و نامعلوم مى‌داند ولى با قطع ويقين مى‌توان گفت‌كه شخصيتى در ميان صحابۀ پيامبرخدا (ص) ، با نام ابو هريره بوده و اين از مسلّمات تاريخى است.
علل اختلاف در نام وى
چندين دليل براى اختلاف در نام وى نوشته‌اند كه به سه مورد آن اشاره مى‌كنيم:
1. برخى گفته‌اند: علت اختلاف در نام‌هاى وى و پدرش، تصحيف و تحريف است؛ مانند برّ، كه آن را بريد و يزيد نوشته و خوانده‌اند، يا عمرو، كه عمير و عامر هم گفته‌اند و يا سكن، كه سكين هم خوانده شده است.
2. نقل نام‌هاى متعدد براى پدرش كه به وسيلۀ مورخان، به صورت تخمينى و حدس و گمان نوشته شده است.
3. نقل روايات فراوان از وى، دليل ديگرى است بر اختلاف نام او؛ بدين‌صورت كه هر راوى نامى برايش بيان كرده تا شبهه‌اى پيش نيايد كه چرا اين همه روايت به وسيلۀ او نقل شده، تا در نتيجه، روايات وى، موهون و سست جلوه نكند.
ابو هريره، نامى بود كه پيامبر بر او نهاد.
مسلمانى ابو هريره
ابو هريره در دو سال آخر عمر شريف پيامبر (ص) اسلام آورد. او در سال هشتم هجرت، همراه طايفۀ اشعرى - كه ابو موسى اشعرى هم جزو ايشان بود - به مدينه مهاجرت كردند و در خيبر، هنگامى كه قلعه فتح شد و غنايم جنگى جمع آورى و آمادۀ تقسيم گرديد، بر پيامبر ايمان آورده، مسلمان شدند. ابوهريره آنگاه‌كه چشمش به غنايم افتاد، از پيامبر (ص) تقاضاى سهم‌كرد.
گرچه حضرت تصميم داشتند كه سهمى به او بدهند، ليكن از آنجا كه وى با ابان بن سعيد اختلاف و خصومت داشت، پيشنهاد كرد كه ابان بن سعيد از غنيمت محروم شود. اين پيشنهاد بر ابان كه در جنگ شركت كرده بود گران آمد و با لحن