73منابع اهل سنت از ابن عباس 1و عبد الله بن مسعود، 2گاه با اسنادى كه صحيح دانستهاند، 3نقل شده است. نويسندگان و محققّان مسلمان به طور بسيار گسترده آنرا در كتابهاى خود نقل و قابل قبول تلقّى نمودهاند.
ثالثاً - مؤيد اين امر، برخى ازآيات و رواياتى استكه حاكى از نزول يكبارۀ سورههاست. 4نتيجهايكه در صدد هستيم از بحث فوق بگيريم اين استكه هرگاه بتوانيم از روى شواهد داخلى و خارجى (مانند روايتى موثق در باب سبب نزول) زمانِ نزول يك يا چند آيه از سورهاى خاص را تعيين كنيم، احتمال قوى وجود دارد كه تمام آن سوره حول و حوش همان فرجۀ زمانى نازل شده باشد.
با اين مقدمه به بحث در بارۀ آياتى از چهار سورۀ ياد شده ميپردازيم كه مؤيد ما در رسيدن به نتيجۀ نهايى است:
زمان نزول سورۀ بقره
زمان نزول سور مباركۀ بقره، از دوران بعد از هجرت پيامبر به مدينه تا قبل از جنگ بدر بوده (و درآن اشارهاى به اين جنگ نشده است) .
برخى از آيات اين سوره - كه براى بررسى حاضر قابل توجهاند - به موضوعاتى مانند سوابق شهر مقدس مكه (آيۀ 35) ، بناى كعبه توسط ابراهيم و اسماعيل (عليهما السلام) (آيات132- 125) ، تغيير قبله از بيت المقدس به مسجد الحرام (150- 142) ، شهيد و شهادت (157-154) ، مراسم حج (158، 189 و 203- 196) ، جهاد و قتال (195- 190 و 217-216) و قصههايى از تاريخ بنى اسرائيل در مورد جنگ و قتال (252-243) مىپردازند.
بايد توجه داشت اين آيات زمانى نازل شده است كه راه مكّه براى مسلمانان بهطور كامل بسته شده بود و مانند گذشته امكان رفتن به حج و عمره براى آنان؛ اعم از مهاجر و انصار، وجود نداشت. گرچه هنوز درگيرى نظامى؛ مانند بدر ميان آنان و مشركان مكّه رخ نداده بود، قرآن با تشويق مسلمانان