9مركزِ اَمن و مرجعِ امرِ دين براى همۀ مردم است؛ زيرا كلمۀ «الناس» يعنى «همۀ مردم» و نه فقط عربها. اين خانه مَثابَةً لِلنَّاسِ است؛ يعنى محلّ رجوع همۀ مردم. مرجع براى همۀ انسانها.
مسلمانها از اين مجمعِ ساليانه، كه فرصتِ بسيار مناسبى است براى ايجاد روابطِ دوستى و برادرى، بايد بيشترين استفاده را ببرند و اهدافِ مشترك توجيه شود و معارف مبادله گردد. روابطِ مختلف فرهنگى و تجارى ايجاد گردد و به قول سيد قطب 1از جملۀ مَثابَةً لِلنَّاسِ چنين استنباط مىشود كه خداى بزرگ، بيتالله را براى همۀ مردم ( \ ناس) محلّ عبادت قرار داد كه در آنجا به خدا رو كنند و به تدريج از خودپرستى و سودجويى و برترى طلبى به درآيند و با انديشههاى بلند ابراهيم آشنا شوند.
آنانكه به نامِ وارثان ابراهيم روى اين خانه دست گذاشتهاند، بايد بدانند كه اين خانه نمازگاه و پناهگاه همۀ مردم است و ويژۀ گروه و طايفۀ خاصى نيست و وارثان حق ندارند كه ديگران را از ورود بدان باز دارند؛ زيرا اين خانه، بيتالله است و نه «بيت أحدٌ من الناس» . 2نكتۀ جالب توجه اينكه: از آيۀ بعدى؛ وَإِذْ قالَ إِبْراهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِناً 3چنين استنباط مىكنيم كه وراثتِ خانه بايد با فضيلت 4و نيكوكارى همراه باشد؛ زيرا ابراهيم پس از درخواستِ رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِناً دعا و درخواستِ ديگرى از خدا دارد و از خداوند مىخواهد كه وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَراتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآْخِرِ. . . ، 5به اهل اين خانه و مردم اين سرزمين؛ مردمى كه مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ و به روز واپسين ايمان داشته باشند، از ثمرات و روزىها عنايت كن! يعنى آنانكه اهل فضيلت هستند. در واقع ابراهيم (ع) وراثتِ همراهِ با فضيلت را درخواست كرده است؛ يعنى اين نعمت را ويژۀ اهلِ فضيلت دانسته است. 6
بخش نخستينِ آيۀ 126 سورۀ بقره؛ وَإِذْ قالَ إِبْراهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِناً ، در آيۀ 35 سورۀ ابراهيم، به صورتِ وَإِذْ قالَ إِبْراهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هذا البَلَد آمِناً تكرار شده است، با اين تفاوت كه در سورۀ بقره به صورت «بلداً» (بدون الف و لام) و در سورۀ ابراهيم به شكل «اَلْبَلَد» (با الف و لام) ذكر شده و اين اشارتى به مكۀ پيش از ساختنِ كعبه، كه در آيۀ نخستين، كه بلداً بدون الف و لام است و در آيۀ 35 سورۀ ابراهيم كه «البَلَد» گفته شده، اشارتى است به مكۀ بعدِ از بناىِ كعبه.
به عبارتِ ديگر، در آيۀ نخستين «بلداً» مفعولِ دوم است و «آمناً» نَعْت است براى آن، در صورتىكه در آيۀ دوم «البَلَد» مفعول اول است و «آمِناً» مفعولِ دوم براى فعل «إجْعَلْ» يا به عبارت سادهتر، در آيۀ نخستين، ابراهيم خواسته است كه سرزمينِ بىآب و علفى به صورتِ «بَلَداً آمناً» درآيد و در سورۀ ابراهيم، خواسته شده كه «بَلَد غَيْر آمِن» محل امن شود. 7البته بايد توجه داشت كه انجام حج و عُمره