29
تبار ساكنان مدينه اندكى پيش و پس از اسلام
هادى انصارى
يهود
آيا يهوديان مدينه از بنى‌اسرائيل بوده‌اند و يا عرب‌هايى بودند كه بر دين يهود گرويدند؟
گمان نمى‌بريم به آسانى بتوان به اطلاعاتى دست يافت كه حقيقت وجود و تبار آنان در مدينه، در دوران كهن را نشان دهد؛ زيرا بررسى در اين زمينه نياز به متن‌هاى تاريخى روشن و قابل اعتماد دارد كه بررسى‌كننده، در آن به تجزيه و تحليل بپردازد، در حالى متأسفانه در اين زمينه اطلاعات و اسنادى در دست نيست. 1ليكن باز اين حقيقت نمى‌تواند ما را از اشاره به موارد خلاف در منابع، راجع به ريشۀ يهود و چگونگى فرود آمدن آنان در يثرب باز دارد. برخى از تاريخ‌نگاران معاصرگفته‌اند: يهود از جمله افرادى بوده‌اند كه در سپاه نبونيد، روزى كه به تيما وارد شد، خدمت مى‌كرده‌اند. آنان در تيما و ديگر موقعيت‌هاى حجاز و نيز در يثرب سكونت گزيدند. 2با توجه به اين‌كه در اخبار نوشته‌شده‌اى كه دربارۀ نبونيد وجود دارد، هيچ‌گونه اشاره‌اى به وجود يهوديان در لشكر او و يا سكونت دادن آنان در اين دو سرزمين نشده است. 3در صورتى‌كه اين روايت درست باشد، شايد آنان تعدادى اندك بوده و نقش مهمى در آن لشكر را ايفا نمى‌كرده‌اند.
همچنين اشاره شده است كه تعدادى از لوح‌هاى نبطيان در حجر و در نقاط ديگر از سرزمين نبط، نام‌هاى عبرى به‌دست آمده است كه اشاره مى‌كند صاحبان آنان از يهود بوده‌اند. 4اين نوشته‌ها به قرن نخست ميلادى (تا سال 307) باز مى‌گردد. 5با وجودِ پناهندگان يهودى در سرزمين عرب، طبيعى به نظر مى‌رسد كه بعضى از