22معنوى و قائم به دل، و غايت و هدف اساسى از انجام مناسك حج و شعائر آن، تقواست و انجام اين مراسم حكايت از توجهِ به ربّ بيت و صاحبِ‌خانه و اطاعت از او مى‌كند.
و آنگاه كه بنده را ظاهراً و باطناً حالت تعظيم فرا گيرد و اخلاص نيت در او به وجود آيد و روح او از ناپاكى‌ها زدوده شود، تعالى روحى در او ايجاد گردد.
و به قول ابن عربى، در جلد سوم، ص 1274 احكام القرآن: چون تعظيم و بزرگداشت از مقولۀ كارهاى قلبى و درونى است؛ لذا تقوا به «قلوب» اضافه شده؛ زيرا حقيقتِ تقوا، در دل است و چنانچه تقوا در دل جايگزين شد، به ديگر اعضا هم اثر مى‌كند.
هدف اساسى اسلام، در سفرخانۀ خدا، سَير إلى الله است و حركت به سوى صاحب‌خانه و نه‌خانه به تنهايى، و غرض اصلى تهذيب نفس است و تربيت روح و روان. اسلام مى‌خواهد انسان‌ها را بسازد و بگويد سالِك إلى الله بايد مشتهياتِ نفسانى و لذّاتِ جسمانى را كنار بگذارد و نفس اماره را بكشد و تمام توجّهش به سوى خدا باشد.