15تمسخر به آنان چنين مى‌گفت: فَقَالَ أَلاَ تَأْكُلُونَ * مَا لَكُمْ لاَ تَنطِقُونَ 1؛ «آيا غذا نمى‌خوريد؟ شما را چه شده كه سخن نمى‌گوييد؟»
و هم او بود كه دشمنى خود با مشركان را آشكار كرد و از آنان بيزارى جست؛
قُلَ أَفَرَأَيْتُم مَّا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ * أَنتُمْ وَآبَاؤُكُمُ الْأَقْدَمُونَ * فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِّي إِلاَّ رَبَّ الْعَالَمِينَ * الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ * وَالَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَيَسْقِينِ * وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ * وَالَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ. 2
«گفت آيا در آنچه مى‌پرستيده‌ايد، تامل كرده‌ايد؟ * شما و پدران پيشين شما * قطعاً همۀ آنها - جز پروردگار جهانيان - دشمن من هستند * آن كس كه مرا آفريده و هم او راهنمايى‌ام مى‌كند * و آن كس كه به من خوراك مى‌دهد و سيرابم مى‌گرداند * و چون بيمار شوم، او مرا درمان مى‌بخشد * و آن كس كه مرا مى‌ميراند و سپس زنده‌ام مى‌گرداند.»
و هنگامى كه كفر و شرك پدر [عموى] ابراهيم (ع) بر او آشكار مى‌شود، حتى از او نيز بيزارى مى‌جويد و اين كار خود را اعلان جنگ بر ضدّ شرك مى‌نامد؛ آنجا كه مى‌فرمايد: إِنَّا بُرَآء مِنكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاء أَبَدًا حَتَّي تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ 3؛ «ما از شما و از آنچه به جاى خدا مى‌پرستيد، بيزاريم. به شما كفر مى‌ورزيم و ميان ما و شما دشمنى و كينه هميشگى پديدار شده تا آن گاه كه به خداى يگانه ايمان آوريد.»
بدين ترتيب، ابراهيم (ع) الگو و اسوۀ تمامى مؤمنان در طول تاريخ شد؛ چراكه ايمان او به يقين مبدّل گرديده بود. او در تمام جلوه‌هاى آفرينش درنگ، تأمل و انديشه كرد و دعوت خويش را در «توحيد» خلاصه نمود. آن حضرت روش‌هاى گوناگونى را براى فراخواندن انسان‌ها به توحيد، مورد استفاده قرار داد؛ چندان كه توجه و تلاش او براى هدايت بشر به سوى پرستش خداوند، مرزهاى تاريخ را درنورديد و در روزگاران پس از او نيز تجلّى يافت. او در تمامى عرصه‌هاى نظرى و عملى، با تمامى بت‌ها به نبرد برخاست و در اين راه، جز از خداوند متعال، از هيچ