74سرزمين‌ها نيز از آزادى عقيدتى و گرويدن به اسلام محروم مى‌ماندند.
سيرۀ پيامبر صلى الله عليه و آله گرفته شده از قرآن كريم است، كه حقّ حيات و رسميت جوامع مختلف را به صراحت تضمين مى‌كند. او در روابط بين الملل با ملل غير مسلمان بسيار آزاد منشانه برخورد مى‌كرد؛ مثلاً وقتى پيامبر صلى الله عليه و آله نمايندگان جامعۀ نصاراى نجران را به حضور پذيرفت، اعتقاد ايشان به الوهيت مسيح را سرزنش كرد و آنان را به قبول دين اسلام فراخواند. با اين وجود، آن‌ها را به قبول اسلام مجبور نكرد، بلكه به‌عكس، به آنان اجازه داد براى عبادت به آيين خويش، از مسجد مدينه استفاده كنند. 1رويۀ مسالمت‌آميز پيامبر صلى الله عليه و آله با مخالفان سبب شد كه افراد، گروه‌ها و هيأت‌هاى مذهبى فراوانى، آزادانه به مدينه مهاجرت نمايند. برخى از اين هيأت‌ها، به نمايندگى از پادشاهان؛ مانند پادشاه حبشه و شاهان حِميَر، به مدينه اعزام شده بودند. در تاريخ حدود چهل هيأت مذهبى يا سياسى آمده است كه مدينه، شهر پيامبر صلى الله عليه و آله پذيراى آنان بوده است. 2اهل كتاب كيانند؟
ضرورى است هنگام بحث دربارۀ رابطۀ دولت اسلامى با پيروان مذاهب آسمانى، روشن شود كه مراد از اهل كتاب كيانند و آيا روابط مسالمت‌آميز اسلام، شامل غير اهل كتاب هم مى‌شود يا نه؟
از نظر اسلام و قرآن كريم، يهوديت، مسيحيت، صابئين، از اديان آسمانى بوده و به عنوان دين توحيدى تلقى مى‌شوند و از اصالت و حقانيت ذاتى برخوردارند. لذا، اسلام آن‌ها را به عنوان «اهل كتاب» و آيين آسمانى، به رسميت مى‌شناسد، هر چند نسبت به تعاليم آن‌ها نظريات اصلاحى نيز دارد. قرآن كريم در دو مورد از اديان توحيدى نام برده است:
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِينَ هٰادُوا وَ النَّصٰارىٰ وَ الصّٰابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللّٰهِ وَ الْيَوْمِ اْلآخِرِ وَ عَمِلَ صٰالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لاٰ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لاٰ هُمْ يَحْزَنُونَ. 3
«كسانى كه (به پيامبرخدا صلى الله عليه و آله) ايمان آورده و آنان‌كه به آيين يهود گرويده‌اند و نصارى و صابئان (پيروان يحيى) هرگاه به خدا و روز رستاخيز ايمان آورند و عمل صالح انجام دهند، پاداششان نزد پروردگارشان مسلم است؛ و هيچ‌گونه ترس و اندوهى براى آنان نيست» .