31سال دهم، آخرين حجى است كه پيامبر صلى الله عليه و آله انجام مى‌دهد و بعد از آن، حجى براى آن حضرت نيست، لذا در آن سؤال حج و عمره را براى رسول خود جمع ساخت تا توأمان بودن حج و عمره، به‌عنوان سنتى براى امت او باقى بماند. به همين سبب چون پيامبر كعبه را طواف كرد و به سعى صفا و مروه پرداخت، جبرئيل به او فرمان داد كه به مردم بگويد كارهاى خود را عمره قرار دهند، به‌جز كسانى كه قربانى به‌همراه آورده‌اند كه آنان در قيد قربانى خواهند بود و طبق گفتار خداوند كه مى‌فرمايد: . . . حَتّٰى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ. . . 1خروج از احرام براى آن‌ها روا نيست. به اين ترتيب بود كه عمره و حج براى پيامبر صلى الله عليه و آله جمع گرديد. البته پيامبر صلى الله عليه و آله مطابق با همان نيت و سنتى از ميقات به‌سوى مكه روان گشت كه در ميان اعراب اوليه جارى بود و مردم در آن دوران چيزى جز انجام حج (در ماه‌هاى حج) نمى‌شناختند. پيامبر صلى الله عليه و آله در اين‌خصوص به انتظار اوامر الهى بود، اما در عين‌حال مى‌فرمود: مردم بر همان سنن پيشين خود هستند، مگر آن‌چه را كه اسلام تغيير دهد و از آن‌جا كه براى مردم انجام عمره در ماه‌هاى حج متداول نبود، آن‌گاه كه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: مناسك خود را عمره قرار دهيد، اين فرمان براى اصحاب آن حضرت سنگين و گران جلوه كرد؛ زيرا آنان سابقه‌اى از انجام مناسك عمره در ماه‌هاى حج نداشتند.» 2اما به‌عنوان پايان‌بخش مقالۀ حاضر، گفتنى است كه در مذهب شيعه افضليت حج تمتع به‌طور قاطع مورد نظر امامان عليهم السلام بوده كه جهت دهندۀ فقه اماميه نيز شده است. امامان مذهب؛ به خصوص صادقين عليهما السلام اين موضوع را دست‌آورد قرآن كريم و سنت نبوى دانسته و هماره بر آن، به‌عنوان «برترين نوع حج» تأكيد مى‌كرده‌اند، لذا هم شيعيان را - در جو حاكميت اهل سنت - بدان فرمان داده‌اند و هم خود بدون هيچ تقيه و پروايى به انجام آن مبادرت مى‌كردند.
احاديث زير - به‌عنوان شمار محدودى از رواياتى كه در اين‌خصوص وارد شده - موضع قاطع امامان عليهم السلام را درباره برترين نوع حج نشان مى‌دهد:
1. ابو ايوب ابراهيم بن عيسى گويد: از امام صادق عليه السلام پرسيدم كدام‌يك از اقسام حج بر انواع ديگر آن برترى دارد؟ فرمود: حج تمتّع داراى فضيلت بيشترى است. چگونه امكان دارد حجى با ارجح و برتر از حج تمتّع باشد، با آن‌كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آرزو مى‌كرد و مى‌گفت: اگر آن‌چه تاكنون انجام داده‌ام، انجام نداده بودم، امروز حج خود را به همان صورتى انجام مى‌دادم كه ديگران انجام مى‌دهند. 3