76
نام‌هاى اركان كعبه (2) كتب تاريخ مكه
محمد مظلومى
در بخش نخست اين نوشتار، نام‌هاى گوناگونى را كه اركان كعبه بدانها خوانده شده‌اند، بر شمرديم و اختلاف‌هاى صاحبان نظريه را در هر زمينه يادآور شديم.
مهمترين اختلاف در تعيين مصاديق، دو ركن عراقى و شامى است. برخى ركن اسود را عراقى و ركن بعدى را شامى خوانده‌اند و گروهى ركن بعد از ركن اسود را عراقى و گوشۀ سومِ كعبه را شامى مى‌شمارند. در بخش پيشين آورديم كه بيشتر احاديث اهل‌بيت عليهم السلام و اتفاق فقهاى شيعى منطبق بر ديدگاه اول است.
كعبه نخستين خانه‌اى است كه براى عبادت خداوند بر روى زمين بنا شده است و پيشينه‌اى بيش از پيدايش آدميان بر كرۀ خاكى دارد. مكه خاستگاه باورهاى دين خاتم و جايگاه رشد و بالندگى پيامبر آخر الزمان صلى الله عليه و آله بوده است. جاى جاى اين وادىِ ايمن ياد ماندگار لحظه لحظه‌هاى آن دوران را در خود به امانت دارد و از همين روى، سيره نويسان و تاريخ نگاران فراونى در اعصار گذشته، به فراخور توان علمى و به ميزان فراخناى دانش خويش، در ثبت و نقل سر گذشت اين بلد طيب كوشيده و سلسله تأليفاتى در حوزۀ تاريخ مكّه از خود به