20 * نظافت در حج

لزوم تطهير و برطرف ساختن آلودگى‌ها (ى ايجاد شده در زمان احرام حج) پس از خروج از احرام:

ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ . (حج: 29)

«قضاء تفث» به معناى بر طرف كردن آلودگى‌ها است. (مجمع البيان، ذيل آيه)

* همكارى در حج

لزوم تعاون و همكارى در حج و امور آن بر اساس نيكى و تقوا:

يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاٰ تُحِلُّوا شَعٰائِرَ اللّٰهِ. . .

وَ لاَ آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرٰامَ. . . وَ لاٰ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرٰامِ أَنْ تَعْتَدُوا وَتَعٰاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوىٰ وَ لاٰ تَعٰاوَنُوا عَلَى اْلإِثْمِ وَ الْعُدْوٰانِ . (مائده: 2)

* وجوب حج

حج، تكليف الهى بر عهدۀ عموم مردم:

. . . وَلِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ حِجُّ الْبَيْتِ. . . .

(آل‌عمران: 97)

وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ بِالْحَجِّ. . . . (حج: 27)

گروهى از مفسران گفته‌اند: «وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ» خطاب به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله است.

(مجمع البيان، ذيل آيه) .

بنابراين، آيۀ بالا، دالّ بر وجوب حج است، بدون هيچ شرط، كه البته آيۀ 97 آل‌عمران آن را تفسير و تقييد مى كند. (زبدة البيان فى احكام القرآن، ص224)

وجوب حج بر ثروتمندان، در هر سال:

وَ لِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطٰاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً. . . . آل عمران: 97

امام كاظم عليه السلام فرمود: خداوند حج را بر توانمندان در هر سال واجب كرد.

(تهذيب الأحكام، ج5، ص16، ح48، باب وجوب الحج)

مرحوم شيخ طوسى در شرح روايت فوق، فرموده است: معناى اينگونه روايات اين است كه بر توانمندان به نحو على‌البدل واجب است كه هر سال حج انجام دهند (تاخانۀ خدا از حج‌گزار خالى نماند) .

واجب بودن حج در آيين ابراهيم خليل عليه السلام:

وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجٰالاً. . . .

(حج: 27)

برداشت بر اساس اين احتمال است كه