17
مقام ابراهيم، محل نماز طواف:
. . . وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقٰامِ إِبْرٰاهِيمَ مُصَلًّى. . . . (بقره: 125)
9. سعى ميان صفا و مروه
سعى ميان صفا و مروه از مناسك حج و عمره:
إِنَّ الصَّفٰا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعٰائِرِ اللّٰهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاٰ جُنٰاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمٰا. . . . (بقره: 158)
صفا، مبدأ سعى:
إِنَّ الصَّفٰا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعٰائِرِ اللّٰهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاٰ جُنٰاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمٰا. . . . (بقره: 158)
نكتۀ ياد شده، از تقدّم ذكرى «الصَّفٰا» استفاده مى‌شود. از امام صادق عليه السلام نقل شده كه رسول‌اللّٰه صلى الله عليه و آله فرمود: سعى را از جايى كه خدا شروع كرده، آغاز كنيد آنگاه (پيامبر) به صفا آمد و سعى را از صفا آغاز كرد. (نورالثقلين، ج1، ص147، ح465)
سعى صفا و مروه از اعمال نيك و مورد پاداش خداوند:
إِنَّ الصَّفٰا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعٰائِرِ اللّٰهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاٰ جُنٰاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمٰا وَ مَنْ تَطَوَّعَ خَيْراً فَإِنَّ اللّٰهَ شٰاكِرٌ عَلِيمٌ . (بقره: 158)
آميختگى سعى ميان صفا و مروه به مظاهر شرك و بت‌پرستى در روزگار جاهليت:
إِنَّ الصَّفٰا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعٰائِرِ اللّٰهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاٰ جُنٰاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمٰا. . . . (بقره: 158)
ناخشنودى مسلمانان صدر اسلام از سعى ميان صفا و مروه به سبب آميخگى آن به مظاهر شرك و بت‌پرستى در عصر جاهليت:
إِنَّ الصَّفٰا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعٰائِرِ اللّٰهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاٰ جُنٰاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمٰا. . . . (بقره: 158)
از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه فرمود: مسلمانان (صدر اسلام) فكر مى‌كردند كه صفا و مروه از بدعت‌هاى مردم عصر جاهليت است و (در رد اين پندارشان) آيۀ فوق نازل شد. (مجمع البيان، ذيل آيه) .
سبب اين بر داشتِ آنان اين بوده است كه مردم عصر جاهلى بتى به نام «اساف» بر روى صفا و بتى ديگر به نام «نائله» بر روى مروه نهاده بودند و در سعى ميان صفا و مروه آن دو را مسح مى‌كردند و لذا مسلمانان از سعى ميان صفا و مروه كراهت داشتند و «فَلاٰ جُنٰاحَ» به معناى «منعى ندارد»