25 اجتماع حج‌گزاران، يادآور جمع شدن انسانها در قيامت:

وَ اذْكُرُوا اللّٰهَ فِي أَيّٰامٍ مَعْدُودٰاتٍ فَمَنْ تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلاٰ إِثْمَ عَلَيْهِ وَ مَنْ تَأَخَّرَ فَلاٰ إِثْمَ عَلَيْهِ لِمَنِ اتَّقىٰ وَ اتَّقُوا اللّٰهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّكُمْ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ . بقره:203

توجه به قيامت، زمينه‌ساز عمل به مناسك حج:

وَ اذْكُرُوا اللّٰهَ فِي أَيّٰامٍ مَعْدُودٰاتٍ فَمَنْ تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلاٰ إِثْمَ عَلَيْهِ وَ مَنْ تَأَخَّرَ فَلاٰ إِثْمَ عَلَيْهِ لِمَنِ اتَّقىٰ وَ اتَّقُوا اللّٰهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّكُمْ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ . بقره:203

نيز نك‍: اقسام حج‌گزاران و حج‌گزاران بلند همت

حقيقت حج

فرار و عروج از «خود و ما سواى حق» به سوى خدا تشكيل دهندۀ حقيقت حج:

فَفِرُّوا إِلَى اللّٰهِ. . . . ذاريات: 50

از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمود: فَفِرُّوا إِلَى اللّٰهِ. . . معنايش اين است كه حج انجام دهيد. ¹مقصود اين است كه حج از مصاديق بارزِ فرار و رفتن به‌سوى خدا است.

حج‌گزار محصور

واجب نبودن اتمام و اكمال حج، در صورت محصور شدن (بازماندن از انجام حج به‌واسطۀ بيمارى يا جلوگيرى دشمن) :

وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلّٰهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ. . . . بقره: 196

فرستادن قربانى (به منا جهت ذبح آن در روز عيد قربان) و تراشيدن سر، پس از ذبح، راه خروج از احرام حج، در صورت بازماندن از انجام مناسك به‌واسطۀ بيمارى:

وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلّٰهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَ لاٰ تَحْلِقُوا رُؤُسَكُمْ حَتّٰى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ. . . . بقره: 196

جايز نبودن تراشيدن سر براى حج‌گزارِ محصور، پيش از ذبح قربانى در قربانگاه:

وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلّٰهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَ لاٰ تَحْلِقُوا رُؤُسَكُمْ حَتّٰى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ. . . . بقره: 196