45كرد كه شهر مكّه را حرم امن قرار دهد تا همۀ جانداران در اين شهر از امنيّت كامل برخوردار باشند، حتّى صيد پرندگان و قطع درختان و گياهان نيز در آن ممنوع است؛ . . . رَبِّ اجْعَلْ هٰذٰا بَلَداً آمِناً. . . . ¹

ارتكاب جرم و جنايت در اين سرزمين مجازات مضاعف دارد. حتّى در جوامع امروزى نيز بعضى از مكانها مقدس است كه افراد با پناه بردن به آنجا و بست نشستن در آن، امنيت مى‌يابند؛ مانند كليسا در ميان مسيحيان و حتّى مجلس شورا در ميان ملل مختلف. يكى از نويسندگان معاصر در اين باره مى‌نويسد:

«امروز بشر احساس كرده احتياج دارد به محلّى‌كه محترم بوده و از نظر بين‌المللى محل دادرسى و كنفرانسهاى جهانى و بالاخره مرجع رفع اختلافات بزرگ باشد. . . آيا اين نكته را نبايد مسلمين توجه داشته باشند كه چندين قرن قبل، طرح صحيح يك مجمع دينى براى ايجاد وحدت در بين ايشان ريخته شده؟» ²4. مكّه محلّ تولّد اشرف مخلوقات عالم، پيامبر گرامى‌اسلام صلى الله عليه و آله و جانشين بلافصل او، امام على عليه السلام است كه در فرهنگ بشرى نيز محلّ تولّد انسانهاى برجسته را گرامى شمرده و آن را موزه و محلّ بازديد عموم قرار مى‌دهند و نيز آن محل را يادآور طلوع شخصيت محبوب خود دانسته، در نگهدارى‌اش مى‌كوشند.

هر چند در اين عصر گروهى، با عقايد سخيف خود به تخريب همۀ افتخارات مسلمين پرداخته و در صدد از ميان بردن همۀ نمادهاى اسلامى، كه يادآور حوادث مهمّ صدر اسلام است، بر آمده‌اند. در حالى كه بخشى از اعمال حج مى‌تواند از اين زاويه قابل تبيين براى بشر امروز باشد.

سعى ميان صفا و مروه يادآورِ ايثار و تلاش مادرى فداكار براى نجات فرزند شيرخوارش از تشنگى است. يكى از حكمت‌هاى تشريع اين عبادت مى‌تواند زنده نگاه‌داشتن آن صحنۀ درخشان در زندگى هاجر و اسماعيل باشد، هرچند اين عبادت، همچون اعمال و مناسك ديگرِ حج، داراى رموز فراوانى است.

5. از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نقل شده كه حضرت هنگام ترك مكّه، بر مركبش سوار بود و خطاب به زادگاه خود فرمود:

«وَاللّٰه إنَّكَ لَخَيرُ أَرضِ اللّٰهِ وَ أَحَبّها إلَى اللّٰهِ وَ لَو لا أَنِّي أَخْرَجْتُ مِنْكَ ما خَرَجتُ» . ³