25قربانى كردن، به ياد فداكارى آن دو بزرگوار بيفتند و سختى عمل حضرت ابراهيم و اسماعيل را در نظرشان مجسم كنند تا سختى‌هاى دنيا و سفر حج در نظرشان حقير گردد.
محيى‌الدين يكى از اسرار قربانى را تكامل بخشيدن به موجودى و آزادسازى روح آن دانسته، مى‌گويد: روح حيوان در جسم آن زندانى است. حاجى با ذبح يك حيوان روحش را از زندان تنش رها ساخته و به روح او تكامل مى‌بخشد. از نظر ما حيوانات نيز داراى روح و عقل‌اند و خداى خود را شناخته و عبادت مى‌كنند. كه خدا فرمود: كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاٰتَهُ وَ تَسْبِيحَهُ. . . ؛ 1«همۀ آنها نماز و تسبيحشان را مى‌دانند.» همانطور كه ما در اين روز از احرام خارج شده، براى انجام اعمال متفرقه آزاد مى‌شويم. به عنوان سپاس از خداوند، روح حيوانى را از تحجير جسم او آزاد مى‌كنيم. سپس مقدارى از گوشت حيوان را مى‌خوريم تا جزو بدن ما گردد كه خودِ اين نوعى كمال براى آن حيوان است؛ زيرا از مرحلۀ حيوانى به مرحلۀ انسانى صعود كرده است. 2پى‌نوشت‌ها: