274 - ابوالحسن حلبى، گفته است: علاوه بر نوافل يوميه، در ماه رمضان هزار ركعت خوانده شود؛ به اين ترتيب كه از شب اوّل تا شب پانزدهم بيست ركعت در هر شب و پس از آن بر بيست ركعت بيفزايد. ¹5 - علّامۀ حلّى نيز هزار ركعت در ماه، هر شب بيست ركعت تا شب بيستم و از آن پس سى ركعت را فرموده است. ²6 - فاضل نراقى، هزار ركعت را اجماعى دانسته و در ترتيب آن دو صورت را مطرح نموده است:

الف: در هر شب بيست ركعت، هشت ركعت پس از مغرب و دوازده ركعت پس از عشا - يا به عكس - و در دهۀ آخر هر شب ده ركعت بيفزايد و در شب هاى قدر صد ركعت بيفزايد.

ب: همان ترتيب، مگر آنكه در شب هاى قدر به صد ركعت اكتفا كند. ³7 - سيّد عاملى گويد: در هر شب بيست ركعت و اين اجماعى است، همانگونه كه در انتصار و خلاف و كشف اللثام و منتهى آمده است. ⁴8 - سيّد طباطبايى، با اشاره به اختلاف روايات، اجماع فقها را بر استحباب هزار ركعت، افزون بر نوافل ديگر آورده است. وى اشاره به قول صدوق نموده كه گفته است:

در رمضان زايد بر نوافلِ ديگر ماه‌ها نافله‌اى نيست، آن را قول شاذّ دانسته ⁵و كيفيت انجام آن را به ترتيب سابق ذكر كرده است. ⁶همانگونه كه پيشتر گفته شد، كلام صدوق در فقيه دالّ بر عدم مشروعيّت نيست بلكه تأكيد آن بر استحباب را نفى مى‌كند و به طور صريح آورده است: عمل به آنچه در روايات وارد شده. ⁷* اقوال مخالف در مسألۀ تراويح

در برابر آنچه جمهور فقهاى عامّه به سنّت بودن بيست ركعت تراويح قائل‌اند، برخى آن را انكار كرده‌اند:

1 - كحلانى مؤلّف «سبل السلام» آن را مورد انكار قرار داده، مى‌گويد: روايت صحيحى دربارۀ آن نرسيده و تنها يازده ركعت در روايت صحيح آمده است و آنچه عمل