21مى‌گويند و سخنانش را تصديق مى‌كنند «وَاخْتٰارَ مِنْ خَلْقِهِ سَمّاعاً اَجٰابُوا اِلَيهِ دَعْوَتَهُ وَصَدَّقُوا كَلِمَتَه» . با حضور در ميدان تجارت بندگى خدا، سود فراوانى مى‌برند و براى حضور در وعده‌گاه آمرزش الهى از يكديگر سبقت مى‌جويند؛ «يُحْرِزُونَ الأرْبٰاحَ فِي مَتْجَرِ عِبٰادَتِهِ وَيَتَبٰادَرُونَ عِنْدَهُ مَوعِد مَغْفِرَتِه» 1
از اين رو، از كسانى‌كه اين ميدان پرسود و منفعت با خدا را به «تجارتى دنيوى» تبديل مى‌كنند، اظهار شگفتى مى‌كرد و از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل مى‌نمود كه حضرتش فرمود: گروهى بعد از شما خواهند آمد كه از طرف مردگان و زندگان حج بجا مى‌آورند و بيش از اجرت و حق خود درخواست و دريافت مى‌كنند و مى‌خورند؛ «قَوْمٌ يَأْتُونَ مِنْ بَعْدِكُمْ يَحُجُّونَ عَنِ الأَمْوٰاتِ وَالأَحْيٰاءِ فَيَسْتَفْضِلُونَ الْفَضْلَة فَيَأْكُلُونَهٰا» 2
اين سخن نبوى كه امام على عليه السلام آن را نقل كرده، هشدارى جدّى به كسانى است كه فريضۀ حج را از دريچۀ منافع دنيوى مشاهده مى‌كنند و سفر حج برايشان سفرى تجارى گشته و از فلسفۀ اين فريضۀ بزرگ الهى بكلّى غافلند و اجر و عظمت معنوى و اخروى آن را با مادّيت مبادله مى‌كنند.
از جمله عواملى كه آدمى را به چنين غفلتى دچار مى‌كند، تكرار زياد سفر حج است؛ به طورى كه اين سفر براى انسان عادى شده و به صورت شغل درآيد. در اين كه ساماندهى امور حج نياز به افرادى دارد كه اين وظيفه را عهده‌دار شوند و به عنوان تكليف شرعى بدان اقدام نمايند، بحثى نيست، تنها سخن در اين است كه اين امر زائر بيت‌اللّٰه الحرام را از فريضۀ بزرگ حج غافل نسازد و «ميدان بندگى خدا» به «بازار تجارت» تنزّل پيدا نكند.
پى‌نوشتها: