20 3 - حج، پرچم اسلام

تعبير جالب ديگرى كه از امام على عليه السلام نقل شده، آن است كه حج پرچم اسلام است كه به امر پروردگار به اهتزاز درآمده؛ «جَعَلَهُ سُبْحٰانَهُ وَتَعٰالىٰ لِلإِسْلاٰمِ عَلَماً» ¹معناى اين سخن آن است كه تا وقتى حج به عنوان پرچم در اهتزاز باشد، اسلام نيز زنده و پابرجاست؛ زيرا نشانۀ حيات هر لشكرى به اين است كه پرچمش همچنان در اهتزاز باشد. از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمودند:

«لاٰيَزٰالُ الدِّينُ قٰائِماً مٰا قٰامَتِ الْكَعْبَة» ²

كعبه كه محور فريضۀ حج است، تا هر وقت قبله‌گاه مسلمانان باشد و بر محور خانۀ خدا، كه مركز توحيد و يكتاپرستى است، بچرخند، اسلام زنده و پابرجاست. با توجه به چنين جايگاهى براى حج است كه از امام على عليه السلام نقل شده كه فرمودند: «حجِّ خانۀ پروردگارتان را ترك نكنيد كه هلاك مى‌شويد» ³و باز هم به همين جهت است كه حاكم اسلامى وظيفه دارد مردم را به انجام فريضۀ حج تشويق كند و در صورت لزوم، هزينۀ حجّ عده‌اى را تأمين نمايد و يا براى جلوگيرى از ترك آن، مردم را به انجام اين فريضه وادار كند؛ زيرا در صورت ترك فريضۀ حج، پرچم اسلام فرو افتاده كه جز به معناى شكست اسلام و هلاكت مردم نيست. حيات واقعى انسان به دين و ايمان اوست، در صورت شكست دين خدا و از دست رفتن ايمان و اعتقاد مردم، انسان ها موجودات مرده‌اى خواهند بود كه در عالم ماده و طبيعت مدفون شده‌اند.

4 - حج، معامله با خدا

امام على عليه السلام در فراز ديگرى از سخنان خود سرزمين وحى و حج را «متجر عبادت خدا» مى‌خواند كه انسان با حضور خود در اين سرزمين، با خدا وارد معامله شده است؛ معامله‌اى پر سود و منفعت. امام حج را توفيقى از جانب پروردگار معرفى مى‌كند كه نصيب بعضى از بندگانش مى‌شود؛ زيرا حُجّاج در موقف پيامبران وقوف مى‌كنند و همچون فرشتگان كه در عرش الهى طواف مى‌كنند، به طواف خانۀ خدا مى‌پردازند.

توفيق از جانب خداست؛ زيرا خداوند گروهى از بندگان را بر مى‌گزيند كه گوش به فرمان او بوده و دعوتش را لبيك