7يعنى اگر كسى بدون عذر شرعى؛ مانند فقر يا مرض يا منع حكومت، حج را ترك كند، مسلمان واقعى نيست.
مى‌دانيم كه غرض از خلقت، شناخت خدا و محبت اوست و معرفت و محبّت نسبت به خدا، متوقف بر «دورى از شهوات» ، «ترك متاع دنيا» و «مداومت ياد خدا» است و هريك از عبادات، در راستاى تحقّق يكى از اين امور سه‌گانه است، امّا حجّ بر همۀ اين سه امر شمول دارد. به‌علاوه، حج داراى اسرار و رموز باطنى نيز مى‌باشد. 1شرافت مكان در حجّ
اماكن مقدس سرزمين وحى، افزون بر شرافت ذاتى‌شان كه به باطن اين مكان‌ها و وجود برترِ آنها در عوالم بالاتر مربوط است، شرافت‌هايى نيز از غير خود كسب كرده‌اند، مانند:
1 - نزول ملائكۀ وحى بر پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله در اين سرزمين.
2 - اين مكان منزل خليل‌الرحمان است و فرشتگان در اين محل بر او نازل شدند.
3 - اين محل، منزلگاه جُلّ انبيا و مهبط وحى است.
4 - اين جايگاه، محلّ تولّد نبى گرامى صلى الله عليه و آله و بسيارى از انبيا و اوليا عليهم السلام مى‌باشد.
درواقع، كعبه به منزلۀ خانۀ خدا و اطراف كعبه به‌مثابۀ حرمگاه او - جلّ شأنه - است. عرفات همانند ميدانى است در ابتداى حرم خانه و منع اذيت و آزار حيوانات و كندن گياهان در موسم حج، به جهت اكرام حرم و تجليل از صاحب آن است.
سِرّ اين مكان‌ها و مقامات
* إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكاً 2
«نخستين خانه‌اى كه براى مردم (و نيايش خداوند) قرار داده شد، همان است كه در سرزمين مكّه پربركت است.»
* جَعَلَ اللّٰهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَاماً لِلنَّاسِ 3
«خداوند، كعبه - بيت اللّٰه الحرام - را وسيله‌اى براى سامان بخشيدن به كار مردم قرار داده است.»
* وَللّٰهِ‌ِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ 4
«و براى خدا بر مردم است كه آهنگ خانۀ او كنند.»
* وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ 5