34بخششى رفت و آمد مى‌كنند تا شايد پاسخى بيابند، در حركتى، اما كدام سلطان؟ سلطانى كه همۀ ملك و ملكوت، جلال و جبروت، شكوه و شوكت و همۀ نعمت‌ها تنها از آنِ اوست و نه غير او كه: «إنَّ الحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لكَ وَالمُلكْ. . .»
حُسن ختام كلام و روزنه‌اى از اين حركت باشكوه، كلام معصوم است كه اگر در گذشته‌هاى دور نمى‌توانستيم برايش مصداقى پيدا كنيم، و فاصلۀ طبقاتى آن چنان چشم‌ها را كور و گوش‌ها را كر نكرده بود، اما امروز و در جاهليت قرن بيستم لمس مى‌كنيم و درك آن براى همگان آسان است.
در بخشى از عمل سعى كه مسافتى حدود هفتاد متر است، مستحب است كه مردان با حالت هَرْوَله حركت كنند. هروله تند رفتنى است شبيه تند رفتن شتران، كه در آن، وقار و سكينۀ راه رفتن معمولى نيست و كمتر كسى در حال عادى به خود اجازه مى‌دهد آن گونه حركت كند.
امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد: مكانى شريف‌تر از مَسعىٰ در روى زمين وجود ندارد؛ زيرا در آن جا هر جبار و ستمگرى در نهايت ذلت و خوارى بايد بدون هيچ پوششى چون ديگران و با حال خشوع و تذلل هَرْوَله‌وار حركت كند. 1در نظر خود مجسم كنيد حركت رئيس جمهورى را كه در كشور خود با گارد ويژه هنگام تردّد از كاخ رياست جمهورى تا يكى از ويلاهاى محل اقامتش با ده‌ها ديده‌بان مجهز به انواع وسايل سمعى - بصرى و صوتى - تصويرى و در محاصرۀ حداقل بيست ماشين بنز سياه كه برقِ رنگِ آنها چشم‌ها را مى‌زند، با سرعتى سرسام آور، آژيركشان به گونه‌اى حركت مى‌كند كه هيچ بيننده‌اى هر اندازه هوشيار باشد هرگز او را نخواهد ديد؛ اما همان شخص در اين مكان و در خيل ساير مسلمانان با حالتى كفن‌پوش و سر به زير، با فقيرترين فردى كه ديدن آن پادشاه در كشورش رؤيايى بيش نيست، همدوش و همنوا شتروار حركت مى‌كند. راستى كه حكمت‌آموز است!
تقصير، بُريدن از آلودگى‌ها
پنجمين عملى كه زائران خانۀ خدا در حج و عمره بايد انجام دهند تقصير است.
معنى اصطلاحى آن، كوتاه كردن قسمتى از موهاى سر يا صورت و يا چيدن و كوتاه كردن قدرى از ناخن‌هاى دست يا پاست.
در انجام اين عمل، زن و مرد مساوى