12دربارۀ «يوم الحجّ الاكبر» روايات مختلفى نقل شده كه يكى از آن روايات از امام على عليه السلام است كه گفت:
«إنّما سُمّي الأكبر لأنّها كانت سنة حجّ فيها المسلمون والمشركون ولم يحتجّ المشركون بعد تلك السنة» .
ابن عربى هم نوشته است: 1در مورد روز «حجّ الاكبر» اختلاف هست. برخى همچون مجاهد گفتهاند: الحجّ الاكبر: القِران، «الجمع بين الحجّ والعمرة» والحجّ الأصغر: العمرة. 2اكنون برخى از آيات سورۀ حجّ را، مورد بحث قرار مىدهيم:
إِنَّالَّذِينَكَفَرُوا وَيَصُدُّونَ عَن ْسَبِيلِاللّٰهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاءً الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ وَمَنْ يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحَادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ. 3
«آنان كه كفر ورزيدند و مردم را از راهِ دينِ خدا و مسجد الحرام باز مىدارند - مسجدى كه ما آن را براى همۀ مردم پرستشگاه قرار داديم - و بومى و غير بومى 4هم در آن يكسانند، (اينان بايد بدانند) كه ما به هر كس از ايشان كه بخواهد در آنجا سمتى بكند، به او عذاب دردناكى مىچشانيم.»
در اين آيه، خدا مزاحمت و مخالفتى كه كفّار براى مؤمنان از مسجد الحرام فراهم مىكردند و مردم را از اطاعت خدا و مسجد الحرام كه عبادتگاه مردم است، باز مىداشتند، بيان مىكند و كيفر اين كار اينان را با توجّه نُذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ شرح مىدهد.
در اين آيه، خدا مسجد الحرا را خانۀ مردم مىخواند . . . وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاءً. . . وكسى نمىتواند از مردم جلوگيرى كند، با توجّه به اين كه اين نمازگاه و اين محلّ عبادت و اين جايگاه كه محلّ برگزارى اعمال حجّ هم هست، بومى و غير بومى، شهرى و بيابانى، خودى و غريبه داراى حقّ مشترك هستند و كسى نمىتواند خود را صاحب اختيار مسجد بداند؛ زيرا كه سَوٰاءً الْعٰاكِف 5فِيهِ وَالْبٰاد ، بومى و غير بومى حق دارند كه در آن مسجد عبادت كنند.
سيّد قطب نوشته است: 6مسجد الحرام بيت اللّٰه است و براى همۀ بندگان خدا است و كسى را نرسد كه ادّعاى امتياز كند.