11فرموده و تحت شرايط خاصى قابل دسترسى و تحقّق مى‌باشد. «صبر» و «يقين» دو عنصر اساسى اين شرائطاند؛ همانگونه كه آيۀ كريمۀ: وَجَعَلناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأمرِنا لمّا صَبَروا و كانوا بآياتنٰا يُوقِنُون ¹اشاره دارد.

صبر و استقامت در انجام رسالت و مسؤوليت كه ثمرۀ يقين به آيات الهى و مشهود عينى حقايق است، هرگاه ايمان و يقين با مراتب عاليه‌اش براى انسان حاصل آمد، بى شك در برابر شدايد و مصايب، آزار دشمنان و ناملايمات راه، در برابر سستى و پيمان شكنى همراهان و ياران نيمه‌راه، صابر و شكيبا خواهد بود و بار تعهد و مسؤوليّت را با قلب و قدمى استوار بدوش خواهد كشيد. خداوند، پيامبران «اولواالعزم» را اسوۀ صبر و پايدارى دانسته و پيغمبر گرامى اسلام را بر تأسى به آنان در صبر و شكيبايى فرا خوانده است؛ فاصبرْ كما صبرَ اُولُوا العزمِ مِنَ الرُّسُلِ. ²يكى از اين طلايه‌داران، حضرت ابراهيم است كه در پرتو كمال يقين و صبر، به مقام امامت برگزيده شد و اين هنگامى بود كه با پذيرش عبوديت مطلق و خالص حق، به نبوّت ره گشود و از نبوت به رسالت و از رسالت به خلّت ارتقا يافت ³و شرايط احراز امامت فراهم گرديد و در محبت و خلّت نسبت به معبود از كورۀ حوادث سربلند بيرون آمد كه دشوارترين عقبۀ آن، ماجراى ذبح اسماعيل عليه السلام بود كه در سن كهولت و در سرزمين منا به نمايش گذاشت؛ آزمايشى كه مى‌توانست پشت انسانهاى مقاوم را خم كند، اما خليل خدا با تصديق به آيات الهى و تسليم در برابر فرمان او، چهره در هم نكشيد و چابك و مصمم با دست خويش و با قامتى استوار، كارد بر گلوى فرزند دلبندش اسماعيل نهاد تا نداى آسمانى يا إبراهيم! قَد صَدَّقْتَ الرُّؤيا ⁴را شنيد و ماجراى امتحان آن پدر و پسر خاتمه يافت و بدينگونه ابراهيم شايستگى آن پاداش عظيم را يافت كه امام خلق باشد، إنّا كذلِكَ نَجْزِي المحسنينَ. ⁵

حضرت رضا عليه السلام در اين باره مى‌فرمايد: «خداوند ابراهيم را پس از نبوت و خلّت به امامت برگزيد. . . اين سوّمين مرتبه و فضيلتى بود كه خداوند او را در خور تشريف آن گردانيد و بدين وسيله نام و آوازه‌اش را بلند ساخت و فرمود: همانا تو را به امامت مردم برگزيدم» .

«إنَّ الإمامةَ خَصَّ اللّٰهُ عزّ و جلّ بها إبراهيمَ الخليلَ بَعدَ النبوّةِ و الخُلَّةِ مَرْتِبَةً ثالثةً و فضيلةً شرّفَهُ بها و أشادَ